De Douane en internationale opsporingsinstanties hebben in de eerste helft van 2021 ruim 50.000 kilo drugs bestemd voor Nederlandse havens onderschept en in beslag genomen. Nederlandse douaniers namen hiervan in de zeehavens en op de luchthavens ruim 22.400 kilo cocaïne in beslag. Ruim 28.000 kilo cocaïne bestemd voor Nederland werd door buitenlandse douanediensten in beslag genomen.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Dit is een lichte afname ten opzichte van het eerste half jaar van 2020, toen is 25.750 kilo onderschept. Hoewel het aantal onderschepte kilo’s afnam, nam het aantal vangsten in zeehavens licht toe; 82 vangsten in de eerste helft van 2021 ten opzichte van 77 vangsten in de eerste helft van 2020.

Het aandeel van op luchthavens – Schiphol en Maastricht – in beslag genomen kilo’s drugs, aangetroffen in luchtvracht, nam in het eerste half jaar toe: ruim 800 kg cocaïne, ten opzichte van 250 kg cocaïne in heel 2020. Deze stijging werd mede veroorzaakt door twee grotere vangsten van respectievelijk 300 kg cocaïne en 258 kg cocaïne, beide vanuit Ecuador.

Douane maakt van controle postzendingen naar buitenland nieuw speerpunt

De Douane is vorig jaar zomer een project gestart, in samenwerking met het Openbaar Ministerie, om intensiever postzendingen naar het buitenland te controleren. Dit heeft geresulteerd in de inbeslagname van ruim 8.000 brieven en pakketten met vooral synthetische drugs. Ruim 2.700 keer ging het om XTC/MDMA. Ook werd ruim 1.300 keer softdrugs aangetroffen. Voor het overige deel gaat het om vele diverse andere verboden stoffen, zoals ketamine, cocaïne, heroïne en LSD. Over heel 2020 werden in 3000 brieven en pakketten drugs aangetroffen. De intensieve controles worden het gehele jaar voortgezet.

Met PostNL en politie voert Douane gesprekken om innovatieve ontwikkelingen toe te passen in de postsorteercentra en op andere plaatsen, zoals de doorontwikkeling van algoritmes in het scanproces, om poststromen nog effectiever te controleren. Dit najaar test de douane hoe algoritmen op haar eigen scan kunnen worden toegepast.

Grotere pakkans door internationale samenwerking

De Douane zet zich in om samen met nationale en internationale partners de samenwerking ten aanzien drugsbestrijding te versterken. Samen met lokale Douaneorganisaties in met name Zuid-Amerika wordt smokkelwaar zo dicht mogelijk bij de productie- en distributiebasis gezien en tegen gehouden. Het internationale Douane-netwerk, inclusief de Douane-attacheés die werkzaam zijn op Nederlandse ambassades in het buitenland, speelt daarbij een belangrijke rol. De Douane is continu bezig dit netwerk te onderhouden en waar nodig uit te breiden, zowel via extra Douane-mensen in het buitenland maar ook via nieuwe verdragen die de uitwisseling van Douane-informatie vergemakkelijkt.

“Criminelen veranderen hun manier van werken voortdurend, en ook Douane verbetert de controles voortdurend”, zegt Nanette van Schelven, directeur-generaal Douane ,,Wij zetten in op een grotere pakkans door meer internationale samenwerking.”

Het delen van privégegevens om iemand te intimideren moet strafrechtelijk kunnen worden aangepakt. Doxing, waaronder het verspreiden van identificerende persoonsgegevens om iemand angst aan te jagen, heeft mede door de opkomst van internet en social media een vlucht genomen. Daarom heeft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid een wetsvoorstel in consultatie gebracht om deze vorm van intimidatie strafrechtelijk aan te kunnen pakken.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Vrees aanjagen en ernstige overlast veroorzaken

Het rond- en doorsturen van persoonsgegevens met als doel vrees aan te jagen, ernstige overlast te veroorzaken of iemand te hinderen in de uitoefening van zijn beroep, raakt in toenemende mate hulpverleners, opiniemakers, wetenschappers, journalisten en politici. Het gaat niet alleen om bekende mensen, maar ook om burgers, politieagenten en medewerkers van gemeenten die in hun dagelijks werk veel direct contact hebben met publiek. De Tweede Kamer en de politie hebben hierover ook hun zorgen geuit en aangedrongen op een strafrechtelijke aanpak van doxing.

Over de grens van het toelaatbare

“Het grote gemak waarmee sommigen denken te kunnen intimideren door privégegevens over anderen te verspreiden is meer dan schofterig. Het gaat over de grens van het toelaatbare als mensen in hun leven worden belemmerd, onze agenten worden gehinderd in hun werk en wetenschappers niet meer vrij uit kunnen spreken. Hele gezinnen voelen zich vaak niet meer veilig thuis, mensen durven niet meer onbevangen naar buiten te treden en zichzelf te zijn. Ook collega’s worden erdoor geraakt. Dit gaat echt een grens over en dat moeten we duidelijker in de wet vastleggen.’’ aldus minister Grapperhaus.

Intimiderende gedragingen

Veel intimiderende gedragingen, zoals bedreigingen en stalking, zijn al strafbaar. Maar doxing is in de praktijk vaak niet strafrechtelijk aan te pakken. Bijvoorbeeld omdat er geen sprake is van een bedreiging met een ernstig misdrijf of van een stelselmatige inbreuk op de persoonlijke levenssfeer van de betrokkene. Met het wetsvoorstel dat minister Grapperhaus in consultatie brengt, wordt de lat voor strafrechtelijke aansprakelijkheid lager gelegd.

Verschaffen of verspreiden van persoonsgegevens

Er komt een maximale gevangenisstraf te staan van één jaar op het verschaffen, verspreiden of anderszins ter beschikking stellen van identificerende persoonsgegevens van een ander of een derde met het oogmerk om die ander vrees aan te (laten) jagen, ernstige overlast aan te (laten) doen of ernstig te (laten) hinderen in de uitoefening van zijn ambt of beroep. Journalisten en klokkenluiders, die nieuwsfeiten en misstanden openbaar maken, zijn niet strafbaar als de bekendmaking van gegevens noodzakelijk is in het algemeen belang. De bedoeling is immers dan niet om anderen te intimideren. 

Strafrechtelijke norm

De verwachting is dat het wetsvoorstel van minister Grapperhaus niet alleen de politie en het Openbaar Ministerie een steviger basis zal geven om op te treden tegen doxing. Het zorgt er ook voor dat mensen eenvoudiger zelf een beroep kunnen doen op internetproviders of online-platformen om onrechtmatige content verwijderd te krijgen. Tevens kan de nieuwe strafrechtelijke norm slachtoffers behulpzaam zijn in civiele procedures waarin schadevergoeding of het offline halen van de onrechtmatige content wordt geëist.