Op maandag 18 oktober begint een online preventiecampagne om de aandacht te vestigen op huiselijk geweld tegen kinderen en jongeren. De campagne ‘Time-out’ is ontwikkeld door Veilig Thuis, De Kindertelefoon en het programma ‘Geweld hoort nergens thuis’ van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en docent op de training casus en procesregie op zorg en veiligheid.

Staatssecretaris Paul Blokhuis (VWS): “Het is niet te accepteren dat een op de vijf jongeren in ons land te maken heeft met huiselijk geweld. Thuis moet het veilig zijn voor iedereen die daar woont. Deze Time-out campagne roept mensen die in zo’n situatie zitten op om erover te praten, want dat is vaak een eerste stap. Bijvoorbeeld met Veilig Thuis of met De Kindertelefoon.”

Time-out als het niet meer gaat

De Time-out campagne wil jongeren én hun ouders attenderen op herkenbare situaties: bijvoorbeeld als je niet naar huis durft (voor jongeren), of als je thuis juist alleen nog maar kunt schreeuwen (voor ouders). De Time-out in de campagne staat in alle gevallen symbool voor: het kan zo niet langer. De boodschap is: neem een stapje terug en praat er bijvoorbeeld over met iemand. Of vraag om hulp of advies bij instanties. Want door in gesprek te gaan kan vaak samen worden gekeken wat in jouw situatie de beste aanpak is.

Kinderen weten vaak niet wat ze kunnen doen

Hulp bij huiselijk geweld en kindermishandeling komt vaak pas op gang, nadat de situatie geëscaleerd is. Schaamte bij alle betrokkenen – zowel slachtoffers als degenen die geweld gebruiken – staat vaak in de weg van het gesprek over een thuissituatie die uit de hand dreigt te lopen. Kinderen weten doorgaans niet waar de grens ligt en wat ze kunnen doen om hulp te krijgen op een veilige manier. En als ze dat wel weten zijn ze vaak bang voor de gevolgen. Ze vinden het moeilijk om over te praten en zijn vaak loyaal aan hun ouders van wie ze houden. De campagne roept jongeren op om toch het gesprek te openen. Want erover praten is vaak een eerste stap.

1 op de 5 jongeren slachtoffer van huiselijk geweld

De aanleiding voor de campagne is het stijgende aantal adviesvragen, telefoontjes en chats naar Veilig Thuis en De Kindertelefoon. De afgelopen coronaperiode heeft laten zien dat spanningen thuis bij iedereen kunnen oplopen. Het kan dan helpen om als het te heftig wordt een pas op de plaats te doen, met iemand te praten over je situatie of advies te vragen over wat wijsheid is om erger te voorkomen. In 2020 gaf 20 procent van de Nederlandse jongeren tussen de 16 en 24 jaar aan in de voorgaande twaalf maanden slachtoffer te zijn geworden van huiselijk geweld. Jonge vrouwen hebben daar vaker mee te maken dan jonge mannen. Bij 12 procent van de 16- tot 24-jarige jongeren ging het zelfs om structureel huiselijk geweld: maandelijks, wekelijks of zelfs (bijna) dagelijks. Dat blijkt uit een analyse door het CBS over jongeren op basis van de Prevalentiemonitor Huiselijk Geweld en Seksueel Geweld van het CBS en het Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum, waarvan de gegevens in maart en april 2020 zijn verzameld.

Social media campagne

De campagne loopt van 18 oktober tot 12 december en wordt gefinancierd vanuit het steunpakket Jeugd. Op social media (Instagram, Snapchat, YouTube) worden korte herkenbare situaties getoond in filmpjes met de boodschap:  Als je niet weet met wie je over thuis kunt praten…Als je niet naar huis durft of bang bent voor het geschreeuw… Time-out! Praat erover en vraag om advies. Ook ouders met kinderen worden aangesproken in de campagne (Facebook en Instagram). De boodschap voor ouders met kinderen is: Als schelden thuis normaal wordt…als er geen einde aan de ruzies komt…Time-Out! Praat erover en vraag om advies.

De campagnefilmpjes worden verspreid via de Kindertelefoon, de regionale netwerken van Veilig Thuis en het ministerie van VWS voor een brede en landelijke aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling.

De politie wordt met ruim 700 agenten versterkt in de wijken en op het internet dankzij een structurele investering van 114,5 miljoen euro. Dit is mogelijk dankzij de motie-Hermans die tijdens de Algemene Politieke Beschouwingen in september dit jaar in de Tweede Kamer is aangenomen. Ook krijgt daardoor de opsporings- en vervolgingscapaciteit bij de Landelijke Eenheid, het Openbaar Ministerie (OM) en de rechtspraak een impuls van in totaal 27 miljoen euro. Verder wordt jaarlijks in de bijzondere opsporingsambtenaren (boa’s) 25 miljoen euro extra geïnvesteerd en 27,5 miljoen extra voor het wetsvoorstel seksuele misdrijven en de aanpak van online kinderpornografisch materiaal.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Dat schrijft minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer. De structurele investeringen in veiligheid door de motie-Hermans komen bovenop het extra geld dat  het demissionaire kabinet met Prinsjesdag heeft aangekondigd voor het breed offensief tegen ondermijnende criminaliteit: 524 miljoen euro in 2022, waarvan 434 miljoen euro structureel voor de jaren daarna. De bestrijding van georganiseerde ondermijnende criminaliteit vergt een langjarige strijd; niet alleen in het oprollen van criminele organisaties en het afpakken van hun illegaal verkregen goederen en vermogen, maar ook voorkomen dat nieuwe aanwas ontstaat en dat jongeren worden geronseld voor criminele praktijken.

Politie in de wijk en digitaal

Een groot deel van het geld uit de motie-Hermans gaat naar het versterken van de politie in de wijken en op internet. ,,De verbinding in de wijken is de grote kracht van de Nederlandse politie. Het zijn de agenten in onze buurt die samen met ouders, scholen en gemeenten ervoor kunnen zorgen dat onze jeugd veilig kan opgroeien. Zo voorkomen we dat jongeren worden geronseld voor de criminaliteit. En niet alleen in onze wijken. Veel criminaliteit is verschoven naar de online wereld. Daarom investeren we ook in meer digitale agenten in de aanpak van cybercriminaliteit. Juist in een snel veranderende samenleving is nabijheid van politie van belang; zowel in onze wijken als voor een veilige sociale wereld op het internet’’, aldus minister Grapperhaus. Met de 114,5 miljoen euro wordt naast de uitbreiding van politie in de wijk en digitale-agenten met ruim 700 fte, ook de opleidingscapaciteit bij de Politieacademie versterkt. Ook wordt met incidentele middelen de aanpak van discriminatie en geweld tegen LHBTI+ uitgebreid, onder meer via het programma ‘Politie voor Iedereen’.

Opsporing

De afgelopen tijd wordt steeds zichtbaarder hoe groot de impact is van georganiseerde criminaliteit en dat het gebruik van moderne technologie toeneemt. Daarom wordt op verschillende niveaus verder geïnvesteerd in de opsporing: in de Landelijke Eenheid, maar ook de (digitale) opsporing krijgt een impuls. De politie krijgt hiervoor 20 miljoen euro, voor OM en Rechtspraak samen komt 7 miljoen euro beschikbaar.

Boa’s

Onze boa’s dragen in onze wijken, steden en buitengebieden – samen met de politie – vanuit hun taken op terrein van toezicht en handhaving bij aan veiligheid en openbare orde. Zij kennen hun buurt en buitengebied, zijn vaak als eerste aanspreekbaar en een luisterend oor bij overlast en als grenzen worden overschreden. Boa’s zijn met de politie vaak een eerste aanspreekpunt en komen daardoor in soms heftige situaties terecht. Om ervoor te zorgen dat ze hun werk adquaat en veilig kunnen blijven uitvoeren, wordt 25 miljoen euro verder geïnvesteerd in opleiding, ontwikkeling van de boa’s en de samenwerking met de politie. Minister Grapperhaus zal nog dit najaar de Tweede Kamer informeren over een nadere beschouwing van de boa-functie en het boa-stelsel.

Aanpak seksuele misdrijven

Seks hoort altijd vrijwillig en gelijkwaardig te zijn. Dat is de norm. Minister Grapperhaus van Justitie en Veiligheid werkt sinds zijn aantreden in overleg met de Tweede Kamer aan modernisering van wetgeving, zodat de seksuele delicten in ons Wetboek van Strafrecht meer in overeenstemming worden gebracht met veranderde maatschappelijke normen en de digitale ontwikkelingen die zich in de samenleving voordoen. Hierdoor kunnen naar verwachting meer zaken waarbij sprake is van seksueel overschrijdend gedrag opgepakt worden. Om dat mogelijk te maken en het wetsvoorstel verder te brengen komt 20 miljoen euro structureel beschikbaar en nog 4 miljoen euro specifiek extra voor meer capaciteit bij de politie. De integrale aanpak van (online) seksueel misbruik wordt in totaal met 3,5 miljoen euro structureel versterkt, waarvan 1,5 miljoen specifiek voor het Expertisecentrum Online Kindermisbruik (EOKM).