Handhavingsplan jaarwisseling naar Tweede Kamer

Afgelopen jaar is de Wet veilige jaarwisseling aangenomen door de Tweede Kamer en Eerste Kamer. Deze initiatiefwet van GroenLinks-PvdA wet regelt een algeheel vuurwerkverbod voor consumenten. Voor fop- en schertsvuurwerk (categorie F1) zoals sterretjes, fonteintjes en knalerwten geldt dat deze net als nu het hele jaar zijn toegestaan. De Tweede Kamer heeft, voorafgaand aan de inwerkingtreding van de wet, een aantal voorwaarden gesteld. Een van die voorwaarden is het opstellen van een effectief handhavingsplan. Dit plan is door het ministerie van Justitie en Veiligheid naar de Kamer gestuurd.

Handhavingsplan

Het doel van het handhavingsplan is om de jaarwisseling zo veilig mogelijk te laten verlopen, incidenten tot een minimum te beperken en overtredingen effectief aan te pakken. In het handhavingsplan zijn (inter)nationale en lokale instrumenten, initiatieven en ‘best practices’ verzameld. Het plan dient als handreiking voor gemeenten, politie en andere (lokale) betrokken partijen om zich voor te bereiden op de aankomende jaarwisselingen.

Verschillende invalshoeken

Het handhavingsplan gaat in op verschillende thema’s: preventie, handhaving, opsporing, internationale samenwerking en aanpak in de grensregio’s en communicatie. Het plan is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met de politie, het Openbaar Ministerie, gemeenten, de Vereniging Nederlandse Gemeenten, de Inspectie Leefomgeving en Transport, het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat en andere partners.

Maatregelen voor beter onderscheid tussen huur en short stay

Minister Mona Keijzer van Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) wil het huurrecht wijzigen om duidelijker onderscheid te maken tussen huurcontracten voor bewoning en toeristische verhuur (short stay). Dit versterkt de positie van arbeidsmigranten, expats en studenten op de woningmarkt. De minister kondigt de wijzigingen aan in een kamerbrief. De maatregelen gaan begin 2026 in consultatie en vervolgens naar de Tweede Kamer.

Short-stay-contracten worden beperkt tot 30 dagen, wat aansluit bij de maximale termijn voor vakantieverhuur. In de huidige wet is de duur niet begrensd. Met name arbeidsmigranten, expats en studenten krijgen daarom soms een short-stay-contract aangeboden. Zo betalen ze vaak meer voor de woning dan volgens het huurrecht is toegestaan. Ook kan de verhuurder een short-stay-contract altijd opzeggen. Dit verstoort de huurmarkt en maakt het voor alle woningzoekenden lastiger om betaalbare woonruimte te vinden. De maximale termijn van 30 dagen maakt het voor gemeenten ook makkelijker om toezicht te houden op het juiste gebruik van de regels.

Tijdelijk huurcontract

Daarnaast krijgen arbeidsmigranten de mogelijkheid om een tijdelijk huurcontract aan te gaan, aangezien een vast contract vaak niet past bij hun tijdelijke woonsituatie. Ook wil de minister dat een tijdelijk contract in de toekomst eenmalig kan worden verlengd, met een maximale duur van in totaal twee jaar.

Huurbescherming

Bij tijdelijke huurcontract geldt huurbescherming. Ook de huurprijs is aan regels gebonden en de verhuurder kan een huurcontract niet zomaar beëindigen. Verder blijft short stay een optie voor arbeidsmigranten die maximaal 30 dagen onderdak nodig hebben, bijvoorbeeld tijdens het oogstseizoen.

Passende huisvesting

“Met deze maatregelen krijgen arbeidsmigranten, expats en studenten meer kans om passende huisvesting te vinden”, zegt minister Mona Keijzer. “Door voor arbeidsmigranten ook tijdelijke contracten mogelijk te maken, kunnen zij hier tijdelijk werken en wonen binnen de regels van de huurbescherming. Dit biedt verhuurders en werkgevers meer ruimte om passende woonruimte aan te bieden.”

Huisvesting aanbieden aan werknemers

Werkgevers die woonruimte op het eigen terrein aanbieden, krijgen de mogelijkheid om een vast huurcontract te beëindigen als de overeenkomst eindigt en de woning nodig is voor een nieuwe werknemer. Dit moet werkgevers verder stimuleren om werknemers huisvesting aan te bieden.

Tijdelijk huurcontract

Een tijdelijk huurcontract mag in het voorstel van de minister alleen worden aangeboden aan een arbeidsmigrant als de huisvesting voldoet aan de zogenoemde Roemer-norm. Dit betekent onder andere dat elke bewoner een eigen slaapkamer van minimaal 5,5 m² heeft, minimaal 15 m² leefruimte per persoon beschikbaar is, en alle voorzieningen onder één dak aanwezig zijn. De woonruimte moet hiervoor gecertificeerd zijn.

Aanpassingen

De maatregelen zijn aanpassingen in het Burgerlijk Wetboek, de Wet goed verhuurderschap en de Wet vaste huurcontracten.

Minister Van Weel: grenscontroles Nederland met 6 maanden verlengd

Het kabinet heeft besloten de tijdelijke controles aan de binnengrenzen met 6 maanden te verlengen, tot en met 8 juni 2026. Minister David van Weel (Asiel en Migratie) geeft aan dat dit besluit is genomen om de aanhoudende impact van irreguliere migratie en grensoverschrijdende criminaliteit tegen te gaan.

Van Weel benadrukt in een brief aan de Tweede Kamer dat het belang van de openbare orde zwaar weegt en neemt alle nodige maatregelen om het migratiesysteem te beschermen tegen verdere overbelasting. Tegelijk wordt alles in het werk gesteld om de impact van grenscontroles op economie, verkeer, grenswerkers en grensregio’s zoveel mogelijk te beperken. Tot op heden zijn er geen aanwijzingen dat de Nederlandse grenscontroles een significant negatief effect hebben gehad.

Risicoanalyses

De controles worden, net als in de afgelopen periode, uitgevoerd door de Koninklijke Marechaussee op basis van risicoanalyses en binnen de bestaande capaciteit en budget. Vreemdelingen die niet voldoen aan de toegangsvoorwaarden, zoals het kunnen tonen van geldige reis- of verblijfsdocumenten, worden bij de binnengrens geweigerd. Zij dienen Nederland zo snel mogelijk verlaten.

Binnengrenscontroles

In de periode van 9 december 2024 tot en met 8 september 2025 is tijdens de binnengrenscontroles aan de landsgrenzen met België en Duitsland aan 470 vreemdelingen de toegang tot Nederland geweigerd en zijn 230 personen aangehouden. De aanhoudingen vonden onder andere plaats in het kader van migratiecriminaliteit, zoals documentfraude en mensensmokkel. Sinds 28 juli 2025 worden binnengrenscontroles ook op luchthavens uitgevoerd. In totaal zijn er in de periode tot en met 8 september 500 vliegtuigen gecontroleerd en zijn 20 terugkeerbesluiten opgelegd.

Kabinet verhoogt boetes illegale verkoop vapes

Het kabinet heeft besloten om de boetes op de illegale verkoop van vapes en sigaretten fors te verhogen. Dat geldt voor supermarkten, horecazaken en voor de online verkoop. Het verhogen van boetes heeft een afschrikwekkende werking en daarmee wil het kabinet de illegale verkoop van vapes steviger bestrijden. Als een verkoper voor de eerste keer wordt gepakt, krijgt hij een boete van € 2040 (€ 700 hoger dan nu).

Illegale verkoop komt je duur te staan

Staatssecretaris Tielen (Jeugd, Preventie en Sport): “Nicotine is ontzettend slecht voor je en ook ontzettend verslavend. We doen wat we kunnen om de verkoop van illegale vapes tegen te gaan en daarmee de gezondheid van kinderen te beschermen. De boodschap voor illegale verkopers is helder: illegale vapeverkoop komt je heel duur te staan. Vanaf de eerste keer dat je wordt gepakt.”

Verhoging van € 1000

De boete voor een tweede overtreding voor online verkopers, supermarkten, nachtwinkels of cafés gaat met meer dan € 1000 omhoog tot € 3060. Als illegale verkoop wordt geconstateerd in een organisatie met meer dan 50 medewerkers gaat de boete met meer dan € 1300 omhoog tot € 4040. De verhoging gaat naar verwachting in per 1 juli 2026.

Overheid start campagne Denk vooruit: voorbereiden op noodsituatie steeds belangrijker

72 uur zonder water, stroom of internet. Door geopolitieke ontwikkelingen en klimaatverandering wordt de kans op een noodsituatie groter. Daarom is het belangrijk dat de samenleving weerbaarder wordt. Steeds meer mensen zijn al voorbereid op een noodsituatie, maar nog lang niet iedereen. Daarom start de overheid vandaag een meerjarige Denk vooruit-campagne op tv, radio en online. De campagne helpt mensen zich voor te bereiden in 3 stappen: maak een noodpakket, maak een noodplan, praat met elkaar en help elkaar. Regionale en lokale overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke partners ondersteunen de campagne.

Minister van Oosten van Justitie en Veiligheid: “Elke dag vertrouwen we op alledaagse voorzieningen zoals stroom en water uit de kraan. Maar wat doe jij als de stroom plots uitvalt en er geen water uit de kraan komt en dit dagenlang duurt? Bij een noodsituatie kan hulp langer op zich laten wachten. Met de campagne laten we zien hoe belangrijk het is om dan voor jezelf en je huishouden te kunnen zorgen. Met een noodpakket, noodplan of gesprek met je gezin of buren zorg je bij een noodsituatie voor rust. Steeds meer mensen bereiden zich al voor. Ook de overheid en het bedrijfsleven. Maar van iedereen is actie nodig. Daarom roep ik op: Denk vooruit. En bereid je ook voor. Want wie zich goed voorbereidt, kan zichzelf én anderen helpen als het nodig is. Zo zijn we als samenleving weerbaarder en kunnen we weerstand bieden en veerkracht tonen als dat nodig is.”

Overheid en hulpdiensten zijn daar waar ze het hardst nodig zijn

Bij een noodsituatie zijn de overheid en hulpdiensten daar waar zij het hardst nodig zijn. Dat doen zij om de crisis snel onder controle te krijgen en mensen in veiligheid te brengen. Ze kunnen niet overal tegelijk zijn. Daardoor zijn de meeste mensen de eerste 72 uur op zichzelf aangewezen. Het is dus belangrijk dat je de eerste 3 dagen voor jezelf en je huishouden kan zorgen.

Denk vooruit: in 3 stappen beter voorbereid op een noodsituatie

Voor de meeste Nederlanders is het niet de vraag óf er een noodsituatie gaat plaatsvinden, maar wannéér dat gebeurt, zo blijkt uit recent onderzoek. Met de campagne helpt de overheid burgers zich voor te bereiden op de gevolgen van langdurige uitval van dagelijkse voorzieningen. Zoals stroom, water of internet. 3 stappen staan centraal: maak een noodpakket, maak een noodplan en praat met elkaar en help elkaar.

Stap 1: Maak een noodpakket

• Met een noodpakket ben je goed voorbereid om het thuis de eerste 72 uur van een noodsituatie vol te houden. Een noodpakket samenstellen is makkelijker dan je denkt. Veel spullen heb je waarschijnlijk al in huis: flessen water, houdbaar eten, een zaklamp met batterijen, een powerbank, een klein EHBO-setje, contant geld, een deken. Maar is het genoeg voor 72 uur? Kijk goed naar je eigen situatie en wat je extra nodig hebt: denk aan babyvoeding, medicijnen of eten voor je huisdier.

Stap 2: Maak een noodplan

• Een noodsituatie is moeilijk te voorspellen. Daarom is het goed als je vooraf hebt nagedacht over wat je doet bij een noodsituatie. Dat kan met een noodplan. Daarin staan duidelijke afspraken met de mensen om je heen, over wat jullie doen. Bijvoorbeeld hoe je elkaar kan bereiken, waar je elkaar ontmoet, wie de kinderen van school ophaalt en wie er extra hulp nodig heeft.

Stap 3: Praat met elkaar en help elkaar

• Mensen kunnen onzeker zijn of bezorgd raken over de gedachte aan een noodsituatie. Of iemand heeft hulp nodig om zich voor te bereiden. Door met elkaar te praten, hoor je hoe anderen ermee omgaan en kun je elkaar helpen. Misschien heeft iemand nog helemaal niet nagedacht over wat te doen en help jij diegene op weg. Of misschien weet jij niet waar je moet beginnen en helpt het als iemand met jou meedenkt.

Op www.denkvooruit.nl staan concrete handelingsperspectieven om je te helpen met voorbereiden op een noodsituatie. Wie zich goed voorbereidt, kan zichzelf én anderen helpen als het nodig is. Ook staat er op de website uitleg over welke risico’s er zijn in Nederland.

Over de campagne

Met de Denk vooruit-campagne informeert de overheid burgers over hoe ze zich voor kunnen bereiden op 72 uur zonder stroom, water of internet. Centraal staan: maak een noodpakket, maak een noodplan en praat met elkaar en help elkaar. De Denk vooruit-campagne is in november onder andere te zien op tv en online, en te horen op de radio.

De Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) coördineert de Denk vooruit-campagne. De uitvoering van de campagne gebeurt in nauwe samenwerking met nationale, regionale en lokale overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke partners. Voor meer informatie over weerbaarheid ga je naar www.nctv.nl/onderwerpen/w/weerbaarheid.

Nieuwe regels voor Buy Now Pay Later

Kredietverstrekkers en aanbieders van Buy Now, Pay Later(BNPL)-diensten krijgen te maken met nieuwe regels. De aangescherpte regels moeten vooral jongeren beter beschermen tegen het gemak waarmee ze in de schulden kunnen raken. Daarnaast komen BNPL-aanbieders volgend jaar onder toezicht van de Autoriteit Financiële Markten (AFM), maar tot die tijd moeten bedrijven in de sector zelf orde op zaken stellen. De ministerraad heeft ingestemd met een voorstel hiertoe van minister Heinen van Financiën en staatssecretaris Rutte van Justitie en Veiligheid.

Steeds meer consumenten, onder wie veel jongeren, maken gebruik van Buy Now, Pay Later-diensten. Dit kan, zeker bij jongeren die al een kwetsbare financiële positie hebben, leiden tot financiële problemen. Daarom gaan vanaf 2026 nieuwe regels gelden op basis van een Europese richtlijn. Tot die tijd blijft het kabinet inzetten op zelfregulering van de sector. Het kabinet gaat dus BNPL-diensten beter reguleren en consumenten beter beschermen tegen nieuwe vormen van krediet.

Breder toezicht

Momenteel vallen BNPL-diensten door een uitzondering buiten het toezicht van de AFM. Dat gaat met de invoering van de Consumer Credit Directive II (CCDII) per november 2026 veranderen. Aanbieders van BNPL-diensten vallen met de implementatie van de richtlijn onder de Wet financieel toezicht (Wft). Dit betekent dat zij een vergunning moeten aanvragen bij de AFM voor het uitgeven van kredieten. Ook worden zij verplicht om bij het verlenen van krediet aan een consument eerst een kredietwaardigheidstoets uit te voeren, een zogeheten BKR-check.

Strengere leeftijdscontrole

Bovendien worden BNPL-diensten verboden voor jongeren onder de 18 jaar. Hiermee gaat Nederland een stap verder dan de EU-verplichtingen. Ook geeft het kabinet gehoor aan de wens van de Tweede Kamer om BNPL-diensten aan strengere regelgeving te onderwerpen. De BNPL-aanbieders worden dus verplicht om een goede leeftijdsverificatie uit te voeren. Daarnaast zullen er strengere reclameregels gelden, zoals een verbod op reclame waarin ten onrechte wordt gesuggereerd dat een krediet de financiële situatie van een consument verbetert.

Kredietcheck

Ook voor kredietaanbieders uit het buitenland komen er regels. Zij moeten kredieten voortaan registreren bij het BKR, en voldoen aan een kredietcheck op basis van Nederlandse leennormen. Hiermee wordt voorkomen dat aanbieders van BNPL-diensten en kredieten vanuit het buitenland hun diensten gaan aanbieden, om Nederlandse regelgeving te omzeilen.

Ook nieuwe regels voor creditcardaanbieders

Creditcardaanbieders met een maandelijkse aflossing krijgen in Nederland ook te maken met nieuwe regelgeving. Om de creditcard betaalbaar te houden voor de consument en rendabel te houden voor aanbieders, gelden er wel een aantal uitzonderingen. Aanbieders kunnen bijvoorbeeld nog steeds een maandelijkse bijdrage vragen voor het gebruik van de creditcard.

Gesprekken en gedragscode

De maatregelen uit de CCDII moeten uiterlijk vanaf 20 november 2026 ingaan. Tot die tijd blijft het kabinet in gesprek met betrokken partijen en zich inzetten voor zelfregulering van BNPL-aanbieders door middel van een gedragscode.

Implementatievoorstel

De ministerraad heeft ermee ingestemd om het implementatievoorstel CCDII ter advisering naar de Raad van State te zenden.

Strengere regels voor zware criminelen in detentie

Vanaf 1 november 2025, gelden er strengere regels voor de communicatie van hoogrisicogedetineerden in de Extra Beveiligde Inrichting (EBI) in Vught en op de Afdelingen Intensief Toezicht (AIT) in andere gevangenissen.

Minimaal contact, maximaal toezicht

Deze regels zien op minimaal contact en maximaal toezicht. Met deze nieuwe regels kan de Dienst Justitiële Inrichtingen (DJI) voortgezet crimineel handelen vanuit detentie zoveel mogelijk tegengaan en daarmee een bijdrage leveren aan de veiligheid, zowel binnen als buiten onze gevangenismuren. Deze regels zijn eerder vastgelegd in de wijziging van de Penitentiaire beginselenwet (Pbw) die door de Tweede en Eerste Kamer is goedgekeurd. Nu worden deze regels ten uitvoer gebracht.

Minder bel- en bezoekmogelijkheden

Sommige criminelen willen geen afstand nemen van hun oude leven. Zij gaan door met hun misdaden vanuit de gevangenis en gebruiken contactmogelijkheden om hun activiteiten voort te zetten. Om voortgezet crimineel handelen in detentie tegen te gaan, krijgen deze gedetineerden minder bel- en bezoekmogelijkheden. EBI-gedetineerden mogen vanaf vandaag 1 keer per week 10 minuten bellen en 1 uur per week bezoek ontvangen. AIT-gedetineerden mogen vanaf vandaag 3 keer per week 10 minuten bellen en 1 keer per week 1 uur bezoek ontvangen. De gedetineerden mogen alleen nog bellen naar personen – met uitzondering van advocaten – die zich bevinden op een locatie die door de staatssecretaris is aangewezen.

Visueel toezicht

Op fysieke gesprekken tussen EBI- en AIT-gedetineerden en hun advocaat wordt vanaf vandaag visueel toezicht toegepast. Ook wordt het aantal advocaten waarmee een gedetineerde vertrouwelijk contact mag hebben, in principe beperkt tot 2. Verder is vastgelegd dat medische behandelingen en geestelijke verzorging altijd plaatsvinden in aanwezigheid van 2 hulpverleners. Dit 4-ogenprincipe geldt ook voor andere beroepsgroepen die contact hebben met gedetineerden in de EBI of AIT, zoals reclasseringswerkers of leden van de commissie van toezicht.

Bevelsbevoegdheid

Met de strengere regels kunnen de communicatiemogelijkheden op individueel niveau tijdelijk vergaand beperken als er aanwijzingen zijn voor intimidatie, levensbedreigende activiteiten of gevaar voor de openbare orde.

De minister van JenV, het Veiligheidsberaad en de VNG maken afspraken over investeringen in lokale en regionale weerbaarheid

Deze week hebben minister Van Oosten van Justitie en Veiligheid, Hein van der Loo, voorzitter van het Veiligheidsberaad en Ton Heerts, voorzitter van de commissie Bestuur en Veiligheid en lid van het bestuur van de Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG), bestuurlijke afspraken gemaakt over de inzet en investering in lokale en regionale weerbaarheid. Het ministerie stelt hier jaarlijks middelen voor beschikbaar die oplopen tot een structureel bedrag van € 70 miljoen vanaf 2027. Het geld zal worden gebruikt voor onder andere noodsteunpunten, versterken van veiligheidsregio’s en het ondersteunen en activeren van de samenleving en landelijke partners en de publiekscampagne.

Minister Van Oosten: “We moeten ons als samenleving voorbereiden op noodsituaties. Daarom zetten het ministerie, het Veiligheidsberaad en de VNG zich bijvoorbeeld gezamenlijk in voor het stapsgewijs ontwikkelen van een landelijk netwerk van noodsteunpunten. Gemeenten en veiligheidsregio’s geven hier regionaal en lokaal invulling aan.’’

Een snel veranderende wereld vraagt weerbaarheid

Een weerbare maatschappij draagt bij aan de bescherming van veiligheid, vrijheid, welvaart en waarden. Het scenario dat de samenleving wordt getest op haar weerbaarheid, wordt waarschijnlijker. Dit door veranderende geopolitieke dreiging, klimaatverandering en recente rampen in binnen- en buitenland.

Weerbaarheid vraagt om een lokale aanpak

Om dit voor elkaar te krijgen zal het beschikbare geld voornamelijk op regionaal en lokaal niveau worden geïnvesteerd in crisisbeheersing, de maatregelen en voorzieningen die de overheid treft voor de veiligheid in Nederland. Gemeenten spelen een cruciale rol in het versterken van de maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht. Als eerste overheid staan zij dichtbij inwoners en ondernemers, en hebben zij een unieke positie. Zo werken veiligheidsregio’s en gemeenten nauw samen om pilots met de noodsteunpunten te verkennen en burgerhulpverlening te versterken.

Noodsteunpunten

Noodsteunpunten zijn fysieke locaties die zijn ingericht om informatie en ondersteuning te bieden aan de bevolking in geval van rampen en crises. Hierbij valt bijvoorbeeld te denken aan een langdurige uitval van elektriciteit en telecommunicatie.

Pilots

Door middel van de pilots zal de komende jaren onderzocht worden op welke wijze deze noodsteunpunten het beste ingericht kunnen worden en wat er nodig is voor een gefaseerde aanpak van een landelijk netwerk in alle 342 gemeenten. Het is van belang dat de noodsteunpunten ook vanuit de samenleving worden gedragen en er voldoende ruimte is voor lokaal maatwerk.

Aan de slag

Ton Heerts, voorzitter van de commissie Bestuur en Veiligheid en lid van het bestuur van de VNG: “Een bijzonder moment dat rijksoverheid, gemeenten en veiligheidsregio’s de handen ineenslaan. We gaan nu samen met bedrijven en inwoners aan de slag en ervaren hoe we ervoor staan. Gebruikmakend van de adviezen uit de VNG Handreiking weerbaarheid en veerkracht op lokaal niveau, denk ik dat we al behoorlijk veerkrachtig zijn als het erop aankomt. We denken en doen vooruit!”

Belangrijke volgende stap

Hein van der Loo van het Veiligheidsberaad: “Met de pilot voor noodsteunpunten zetten we een belangrijke volgende stap. Het betekent dat we ons samen voorbereiden op wat er kan gebeuren en wat daarvan de gevolgen zijn. Wat is de impact op onze samenleving als belangrijke voorzieningen uitvallen en hoe helpen we elkaar dan? Daarbij hebben ook inwoners nadrukkelijk een rol. Het gaat namelijk om noodsteunpunten in en voor hún omgeving.” 

Publiekscampagne ‘Denk vooruit’

Bij een noodsituatie zijn de overheid en hulpdiensten daar waar zij het hardst nodig zijn. Dat doen zij om de crisis snel onder controle te krijgen en mensen in veiligheid te brengen. Ze kunnen niet overal tegelijk zijn. Daardoor kan het zich voordoen dat de meeste mensen de eerste 72 uur op zichzelf aangewezen. Het is dus belangrijk dat je de eerste 3 dagen voor jezelf en je huishouden kan zorgen. Daarom start de overheid op 1 november een meerjarige Denk vooruit-campagne op tv, radio en online. De campagne helpt mensen zich voor te bereiden in 3 stappen: maak een noodpakket, maak een noodplan, praat met elkaar en help elkaar. Regionale en lokale overheden, het bedrijfsleven en maatschappelijke partners ondersteunen de campagne.

Luchtruim boven PI Vught sluit permanent

Het luchtruim boven de Penitentiaire Inrichting (PI) in Vught wordt per 25 december 2025 permanent gesloten. Daarmee komt een einde aan de tijdelijke sluiting die sinds 1 juli 2022 van kracht was. De maatregel is ingesteld om de veiligheid in en rond de inrichting te vergroten en risico’s op smokkel, spionage en vluchtpogingen via luchtvaartuigen te voorkomen.

Staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Arno Rutte: “Met deze permanente luchtruimsluiting zetten we een belangrijke stap in het tegengaan van voortgezet crimineel handelen vanuit detentie. We zorgen ervoor dat gevangenen niet meer de kans krijgen om via drones of andere luchtvaartuigen middelen binnen te laten sluizen of te ontsnappen. De veiligheid van medewerkers, omwonenden en onze samenleving staat voorop.”

De beslissing volgt op een positief advies van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat en de Staatssecretaris van Defensie, na een eerder verzoek van het Ministerie van Justitie en Veiligheid. De tijdelijke sluiting heeft de afgelopen jaren aantoonbaar bijgedragen aan het beperken van veiligheidsrisico’s. Daarom is besloten de maatregel permanent te maken.

Curaçao, Aruba, Sint Maarten en Nederland werken samen aan bescherming rechtsstaat en goed bestuur

Alle landen in het Koninkrijk onderschrijven het belang van samenwerking om de rechtsstaat en goed bestuur te versterken. Daarom werken Aruba, Curaçao, Nederland en Sint Maarten samen om ondermijnende criminaliteit, corruptie en fraude te bestrijden en integriteit te bevorderen. Dit schrijven minister Foort van Oosten (ministerie van Justitie en Veiligheid) en staatssecretaris Eddie van Marum (ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) vandaag aan de Tweede Kamer. Aanleiding is een motie van de Kamer die oproept tot een stevigere aanpak van onder meer fraudebestrijding, ondermijnende criminaliteit en bestrijding van corruptie.

Aanpak ondermijning

Ondermijning is een vorm van georganiseerde criminaliteit waarbij de legale en illegale sfeer, de bovenwereld en onderwereld, zich vermengen. De ligging nabij Latijns- en Noord-Amerika en de handelsroutes naar Europa maken het Caribisch deel van het Koninkrijk extra kwetsbaar voor ondermijnende criminaliteit, zoals de smokkel van drugs en wapens en mensenhandel en mensensmokkel. Ook brengt de kleinschaligheid van de eilanden een groter risico op onbedoelde belangenverstrengeling met zich mee.

Grensoverschrijdend

Grensoverschrijdende en ondermijnende criminaliteit, bestrijding van corruptie en fraude en het bevorderen van integriteit zijn autonome aangelegenheden van Aruba, Curaçao en Sint Maarten. De landen kennen daarbij een verhoogde kwetsbaarheid vanwege een beperkte capaciteit in personeel en middelen. Nederland werkt daarom met Aruba, Curaçao en Sint Maarten samen om extra capaciteit, expertise en middelen beschikbaar te stellen voor de bestrijding van ondermijnende criminaliteit.

Solide weerbare rechtstaat

Staatssecretaris van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Eddie van Marum benadrukt het belang van de aanpak voor bewoners: “De regeringen binnen het Koninkrijk delen een gezamenlijke verantwoordelijkheid om deze vormen van ondermijning tegen te gaan. Ondermijning schaadt immers het functioneren van het openbaar bestuur en het vertrouwen van burgers in een eerlijke, integere overheid. Burgers in het gehele Koninkrijk moeten kunnen rekenen op een solide, weerbare rechtsstaat.”

Samenwerking

De samenwerking tussen Nederland en de 3 Caribische landen op het terrein van ondermijning vindt plaats op zowel strafrechtelijk als bestuurlijk gebied. Daarnaast is er samenwerking op het gebied van goed bestuur en integriteit.

Strafrechtelijke en bestuurlijke aanpak ondermijning

Sinds 2017 ondersteunt Nederland 3 ketenpartners in de landen met de strafrechtelijke aanpak van ondermijning: via het Recherchesamenwerkingsteam, de Openbaar Ministeries in de landen en het Gemeenschappelijk Hof van Justitie. De aankomende jaren wordt ingezet op meer capaciteit en expertise voor het doen van strafrechtelijke onderzoeken naar financieel-economische criminaliteit. Ook is er behoefte aan beter zicht op criminele geldstromen. Voor een efficiënte aanpak wordt hierbij op basis van gerichte informatie, mensen en middelen ingezet. Voor de strafrechtelijke aanpak is jaarlijks € 24 miljoen gereserveerd.

Protocol

Voor de bestuurlijke aanpak van ondermijning is bovendien een protocol vastgesteld. Het ministerie van BZK maakt hier jaarlijks € 1 miljoen voor vrij. De 3 Caribische landen hebben hiermee de campagne Not On Our Island gelanceerd gericht op meer bewustwording rond ondermijning in de samenleving. Ook willen de landen eind 2026 een platform hebben opgericht, naar voorbeeld van de Regionale Informatie en Expertise Centra (RIEC) in Nederland.

Goed bestuur en integriteit

De afgelopen jaren hebben de Caribische landen diverse stappen gezet op het gebied van goed bestuur en integriteit. Zo heeft Sint Maarten sinds 2019 een Integriteitskamer en is er in Aruba sinds 2021 het Bureau Integriteit Aruba. Ook Curaçao is bezig met het opzetten van een integriteitsbureau. Verder hebben de Caribische landen regels voor financiering van politieke partijen en screening van nieuwe bewindspersonen ingevoerd en krijgen ambtenaren integriteitstraining. Vanaf 2023 wordt jaarlijks de Integrity Summit Dutch Caribbean gehouden om expertise van integriteitsfunctionarissen te bevorderen. Het doel is om in 2026 een Caribisch Kenniscentrum Integriteitsbevordering te realiseren, dat zowel de landen als de Openbare Lichamen kan ondersteunen. Tot slot wordt in overleg met de landen onderzocht hoe de voortgang van trajecten op het gebied van goed bestuur en integriteit het beste kan worden gemonitord. Bijvoorbeeld via de National Integrity System Assessments die al in de landen zijn uitgevoerd. Met Transparency International wordt verder gesproken over mogelijke instrumenten van monitoring, gelet op hun kennis en ervaring naar het volgen van trends en corruptie over de hele wereld.