Minister Van Hijum tekent convenant met koepelorganisaties voor betere hulp aan arbeidsmigranten

Om arbeidsmigranten beter te ondersteunen in wonen, werken en leven tekenen 12 koepelorganisaties vandaag in Veghel een landelijk convenant met minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Het convenant is onderdeel van de alliantie “Work in NL” en de ondertekening is het startsein voor samenwerking tussen bedrijven, gemeenten en brancheorganisaties. Daarmee realiseren deze partijen betere hulp en ondersteuning voor EU-arbeidsmigranten.

Positieve boost

Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: “In een beschaafd land als Nederland moeten we arbeidsmigranten beter ondersteunen. Steeds meer bedrijven zoeken naar manieren om het beter te doen voor arbeidsmigranten. Dit convenant geeft een positieve boost. Juist door regionaal samen te werken, kunnen bedrijven, gemeenten en andere partijen arbeidsmigranten echt ondersteunen.”

Afspraken maken

Per regio worden er afspraken gemaakt met bedrijven, gemeenten en andere organisaties over welke hulp er geboden wordt. Dit kunnen afspraken zijn over betere registratie, het leren van de Nederlandse taal en het aanbieden van slaapplaatsen voor arbeidsmigranten die dreigen dakloos te raken. Zo start bijvoorbeeld de gemeente Meierijstad samen met werkgevers een pilot om hun internationale medewerkers te registreren in de Basisregistratie Personen. Die inschrijving gebeurt onder andere op plaatsen waar arbeidsmigranten werken. Ook gebeurt dit in de eigen taal van de werknemers, zoals het Roemeens, Bulgaars en Pools. De bedoeling is deze pilot uit te breiden naar de andere gemeenten en werkgevers in de regio Noordoost-Brabant.

Speciale hulppunten

De alliantie is onderdeel van het project “Work in NL”. In dat project wordt betere informatie, hulp en ondersteuning aan arbeidsmigranten gerealiseerd. In 11 van de 35 arbeidsregio’s zijn er nu al speciale hulppunten voor arbeidsmigranten. In de overige 24 regio’s worden deze punten komende maanden opgericht. Alle samenwerkingsverbanden die nu starten gaan een positieve bijdrage leveren aan deze punten.

Belangrijke stap

Organisaties die het convenant ondertekenen zijn ABU, COV, FME, Glastuinbouw Nederland, GroentenFruit Huis, LTO Nederland, MKB-Nederland, NBBU, NEPLUVI, Vereniging Huisvesters Arbeidsmigranten, Vereniging van Nederlandse Gemeenten, VNO-NCW. Minister Van Hijum is blij dat deze organisaties het convenant ondertekenen omdat dit een belangrijke stap is naar goede werk-, woon- en leefomstandigheden van EU-arbeidsmigranten.

Nieuwe overheidscampagne ‘Blijf jezelf, tel even tot 11’ van start tegen verbale agressie in zorg en welzijn

Verbale agressie in zorg en welzijn heeft volgens medewerkers uit de sector niet alleen invloed op henzelf, maar kan ook de zorg raken die anderen ontvangen. Hoewel de meeste contactmomenten zonder verbale agressie verlopen, laat nieuw onderzoek zien dat zelfs een beperkt aantal incidenten serieuze impact kan hebben. Zo zegt een ruime meerderheid van de zorg- en hulpverleners en welzijnsmedewerkers dat de kwaliteit van zorg eronder lijdt, en dat andere patiënten of cliënten hierdoor soms langer moeten wachten of minder aandacht krijgen. Ook geven veel zorgverleners aan dat zij na een incident van slag raken. Dat blijkt uit onderzoek van Motivaction in opdracht van het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS). Om dit probleem aan te pakken en de brede impact van verbale agressie zichtbaar te maken, start vandaag de landelijke campagne ‘Blijf jezelf, tel even tot 11’.

Belangrijkste resultaten uit het Motivaction-onderzoek:

• Volgens 65% van de zorg- en hulpverleners lijdt de kwaliteit van de zorg onder verbale agressie van patiënten, cliënten of hun naasten
• 73% ervaart dat andere patiënten of cliënten hierdoor soms langer moeten wachten
• De helft (51%) van de zorg- en hulpverleners heeft de afgelopen 12 maanden te maken gehad met verbale agressie, 14% zelfs 1 of meerdere keren per week.

Eén incident raakt veel mensen

Volgens het ministerie van VWS is de campagne nodig omdat zelfs één voorval van verbale agressie grote impact kan hebben – zowel voor zorg- en hulpverleners als voor de mensen die zij helpen. Emoties zoals verdriet, onbegrip en machteloosheid zijn begrijpelijk en horen bij de sector zorg en welzijn. Maar agressie, in welke vorm dan ook, is nooit normaal. In een tijd waarin de druk op de sector groot is, benadrukt de campagne hoe belangrijk het is dat we zuinig zijn op zorg- en hulpverleners, zodat zij hun werk met aandacht en plezier kunnen blijven doen.

Verbale agressie

De meeste contactmomenten tussen zorgverleners en patiënten of cliënten verlopen zonder agressie. Maar als er toch sprake is van verbale agressie, kan dat voor de betrokken zorg- of hulpverlener mentaal belastend zijn. Een deel van hen geeft in het onderzoek aan na een voorval last te hebben van gevoelens van angst, slapeloosheid of stress.

Impact kan groot zijn

Prof.dr. Marie Rosenkrantz Lindegaard, hoogleraar sociologie aan de Universiteit van Amsterdam en expert op het gebied van conflict en geweld, legt uit waarom die impact groot kan zijn: Verbale agressie tegen zorgverleners gaat niet alleen om schelden of schreeuwen, maar ook om intimiderend gedrag, valse beschuldigingen of het herhaaldelijk in twijfel trekken van je werk. Zorgverleners doen hun werk met aandacht, betrokkenheid en vaak onder hoge druk. Als je dan toch te maken krijgt met verbale agressie, dan is dat erg ingrijpend. Je voelt je dan minder veilig, gaat twijfelen aan jezelf of ziet op tegen het volgende gesprek.

Gevolgen

De gevolgen blijven vaak niet beperkt tot de professional zelf. 61% van de zorg- en hulpverleners geeft aan dat andere patiënten of cliënten hierdoor soms minder aandacht krijgen. Ruim een derde (38%) meldt dat dit zelfs kan leiden tot het afzeggen of uitstellen van een andere afspraak.

Campagne ‘Blijf jezelf, tel even tot 11’

Vandaag, op 18 juni 2025, start de landelijke bewustwordingscampagne ‘Blijf jezelf, tel even tot 11’ van het ministerie van VWS. De campagne roept op om zuinig te zijn op onze zorg- en hulpverleners en stelt een duidelijke maatschappelijke norm: agressie hoort niet thuis in de sector zorg en welzijn. Wie zich bewust is van zijn emoties, kan kiezen om even afstand te nemen – bijvoorbeeld door tot 11 te tellen – en zo de spanning te doorbreken en de controle te behouden. De campagne is te zien en te beluisteren op landelijke radio, in podcasts en via online media.

NCTV: toenemende online radicalisering van jongeren

De snelle online radicalisering van jongeren is een gevaar voor de nationale veiligheid. Dat schrijft de Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) in het halfjaarlijkse Dreigingsbeeld Terrorisme Nederland. De kans op een terroristische aanslag in Nederland is reëel, daarom blijft het dreigingsniveau op 4 (substantieel).

Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid Pieter-Jaap Aalbersberg: ”De snelheid waarmee tieners en jongvolwassenen in zowel jihadistische als rechts-terroristische milieus online radicaliseren, geeft reden tot zorg. Jongeren kunnen op den duur overgaan tot een terroristische geweldsdaad. Daarom is de aanpak van online radicalisering cruciaal, evenals het online modereren van terroristische en extremistische inhoud door sociale mediaplatformen.”

Online jihadistische netwerken

Het jihadisme is de grootste terroristische dreiging voor Europa. Net als in de tweede helft van 2024 waren er de afgelopen maanden tientallen aanslagen en verstoorde aanslagplannen in Europa. Veel daders van deze aanslagen handelen alleen, al zijn ze geïnspireerd door de terroristische organisatie Islamitische Staat (ISIS). De aanslagen vonden vaak op een eenvoudige manier plaats door een mesaanval of door het inrijden op een menigte met veel slachtoffers als gevolg. De aanslagen zijn vooral gericht op Joodse of Israëlische doelwitten of op personen die worden beschuldigd van de ontheiliging van de islam.

De dreiging van oudere fysieke jihadistische netwerken neemt af. Daartegenover staat een nieuwe generatie jihadisten die onderdeel zijn van online groepen, waar zij in contact komen met gelijkgestemden. Deze onlinenetwerken bestaan voor het overgrote deel uit tieners en jongvolwassenen die jihadistische content maken, bewerken en verspreiden. Er bestaat het risico dat personen of een groep geïnspireerd door deze online propaganda overgaat tot een geweldsdaad in Nederland. Het aantal minderjarigen dat in Nederland is gearresteerd in verband met terrorisme is de laatste jaren ook gestegen.

Rechts-terroristische dreiging

Net als bij jihadistische jongeren ziet de NCTV een snelle online radicalisering van jongeren in rechts-terroristische online netwerken. Het gaat óók bij deze groep veelal om jongeren die op zoek zijn naar hun identiteit en betekenis willen geven aan hun leven. Vaak gecombineerd met psychiatrische of psychosociale problemen.

Online komen deze jongeren makkelijk terecht in rechts-extremistische groepen en chats. In deze online groepen kan radicalisering snel plaatsvinden omdat extremistische taal wordt aangemoedigd en geliked. Deze jongeren komen sporadisch fysiek samen en zijn online lid van meerdere chatgroepen, waarbij er geregeld nieuwe groepen ontstaan. Dit maakt het lastig om de omvang van deze netwerken te bepalen. Door het gebruik van sociale media en participatie in online netwerken of groepen komen zij in aanraking met gewelddadige en terroristisch inhoud. Er is een reële kans dat personen binnen deze groepen in hoog tempo radicaliseren en uiteindelijk zullen overgaan tot terroristisch geweld. 

Invloed Russische statelijke dreiging op extremisme en terrorisme

Er is sprake van een toenemende statelijke dreiging vanuit Rusland. In het themahoofdstuk wordt ingegaan op de gevolgen van de Russische dreiging op extremisme en terrorisme in Nederland. Russische desinformatie vindt in Nederland weerklank bij anti-institutioneel- en rechts-extremisten. Interacties tussen de Russische overheid of aanverwante personen en westerse anti-institutioneel- en rechts-extremisten zijn onderdeel van die dreiging, maar komen in ons land minder vaak voor dan in andere westerse landen. Vooralsnog is de impact van die interacties op de extremistische en terroristische dreiging in Nederland beperkt.

Minister Van Weel blijft volop inzetten op doorbreken criminele verdienmodellen

Zware criminelen worden altijd gedreven door een zucht naar geld en macht. Niet alleen om in luxe te kunnen leven, ze hebben het geld ook nodig om hun criminele bedrijf in stand te houden. Geld is nodig om nieuwe drugs en wapens te kopen en om handlangers in te zetten. Daarom blijft minister van Weel van Justitie en Veiligheid vol inzetten op het doorbreken van criminele verdienmodellen. Ook vindt hij het belangrijk om de integriteit van Nederland te beschermen en te voorkomen dat criminelen met hun vermogen meer macht krijgen.

Afpakken van vermogen

Minister van Weel: “Het afpakken van vermogen is een belangrijk middel om criminele verdienmodellen te doorbreken, maar lang niet het enige. We moeten met een samenhangende en flexibele aanpakcriminelen het zeer moeilijk zo niet onmogelijk maken om geld te verdienen, te verplaatsen en te gebruiken.”

Meer beslag leggen

De afgelopen jaren zijn de doelstellingen van het Openbaar Ministerie (OM) om beslag te leggen op vermogen ruimschoots gehaald. De komende jaren wil het OM meer beslag leggen op vermogen. Daar wordt de samenwerking opgezocht met landen die hierbij een rol spelen. Ook FIOD en de Politie zetten in op het achterhalen van crimineel vermogen in het buitenland. Binnenkort kan de minister door nieuwe Europese regels illegaal verdiend vermogen afpakken zonder voorafgaande veroordeling. En dat is hard nodig, gezien ook het recente voorbeeld van de vordering van het OM op Jos Leijdekkers van € 221 miljoen.

Ondergrondse bankiersystemen

De minister heeft de samenwerking met verschillende organisaties geïntensiveerd om nog meer barrières op te werpen tegen het witwassen van illegaal verdiend geld. Zo kan snel worden ingespeeld op nieuwe tactieken van criminelen. Eén van de belangrijkste witwasrisico’s zijn ondergrondse bankiersystemen. Uit ontsleutelde cryptocommunicatie blijkt dat criminelen op grote schaal crimineel vermogen verplaatsen binnen een financieel ondergronds stelsel door bijvoorbeeld cash- en cryptotransacties. Dit fenomeen heeft de aandacht van de opsporingsdiensten en wordt ook structureel internationaal geagendeerd.

Cashverbod voor goederen boven € 3000

De Eerste Kamer heeft ingestemd met een cashverbod voor goederen boven de € 3000. Contante betalingen zijn een bekende route waarmee criminelen geld witwassen, bijvoorbeeld door dure horloges of kleding aan te schaffen. Dat maken de minister van Financiën en de minister van Justitie en Veiligheid met deze wet moeilijker. Verder zetten zij in op een meer risicogebaseerd anti-witwasbeleid. De lasten voor het witwasbeleid komen hierdoor te liggen bij de criminelen terwijl goedwillende mensen en bonafide ondernemers minder lasten ervaren.

Nederland weerbaar maken

Met de partners in de ondermijningsaanpak zijn belangrijke stappen gezet om Nederland weerbaarder te maken tegen georganiseerde criminaliteit. Zo is het sinds maart 2025 mogelijk om havenwerknemers bij een VOG-aanvraag te screenen op eerdere betrokkenheid bij georganiseerde (drugs)criminaliteit. Hierdoor kunnen personen met een criminele achtergrond worden geweerd uit een havengebied. Om de weerbaarheid van ondernemers te vergroten zijn in meerdere sectoren, waaronder de agrarische sector en vastgoedbranche, vertrouwenspersonen actief. Ondernemers kunnen zo op een laagdrempelige manier zorgen over verdachte situaties bespreekbaar maken. De campagne ‘Houd misdaad uit je buurt’ blijkt een positief effect te hebben op het signaleren van verdachte situaties en ondernemen van actie.  In het totaal aantal meldingen was er in de campagneperiode sprake van een stijging van 29% ten opzichte van een jaar eerder in dezelfde periode. Na de zomer van 2025 komt een vervolg op de eerste campagne ‘Vreemd of verdacht’.

Unieke positie Nederland

Minister van Weel: “Nederland heeft als handelsland internationaal een unieke positie als knooppunt in logistiek, transport, financiële dienstverlening en digitale infrastructuur. Die unieke positie maakt ons land ook interessant voor criminelen. Georganiseerde criminaliteit houdt zich niet aan grenzen. Door samen te werken met landen om ons heen maken we zowel lokaal, nationaal als internationaal een vuist tegen ondermijning door georganiseerde criminaliteit.”

Europese veiligheidsstrategie

Nederland speelt bijvoorbeeld een sturende rol in de coalitie van zeven landen tegen georganiseerde criminaliteit (C7). De inspanningen van de coalitie zijn onder andere richtinggevend geweest voor de Europese veiligheidsstrategie, die de Commissie op 1 april 2025 heeft gepresenteerd.

Stand van de Uitvoering sociale zekerheid naar de Kamer

Wet- en regelgeving op het gebied van sociale zekerheid moet eenvoudiger worden. Het stelsel moet voor mensen makkelijker te begrijpen zijn en de druk op uitvoeringsinstanties moet omlaag. Dat schrijven minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Jurgen Nobel (staatssecretaris Participatie en Integratie) in de Stand van de Uitvoering die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd.

Stand van de uitvoering en knelpuntenbrieven

Met de Stand van de Uitvoering wordt de Kamer iedere zes maanden geïnformeerd over de ontwikkelingen in de uitvoering van sociale zekerheid. Ook maken uitvoeringsorganisaties UWV, SVB en LCR elk jaar in hun zogeheten knelpuntenbrieven zichtbaar wat hun ambities zijn en wanneer wetten en regels de mensen voor wie ze bedoeld zijn niet meer helpen, bijvoorbeeld omdat ze te ingewikkeld zijn.

UWV

Het UWV is samen met het ministerie hard aan de slag de fouten in de WIA-uitkering te herstellen, de processen aan te passen en op korte termijn de oplopende achterstanden bij WIA-beoordelingen te beperken, onder meer door het herinvoeren van de 60-plusmaatregel. De Stand van de uitvoering bevat ook een actueel overzicht van lopende en nieuwe herstelacties naar aanleiding van fouten in de uitvoering. In de Stand worden aan de Kamer vijf nieuwe herstelacties bij het UWV gemeld.

Inkomstenkorting Ziektewet en Wazo

Een fout die UWV recent heeft ontdekt gaat over de Ziektewetuitkeringen (ZW-uitkeringen) en Wet arbeid en zorg-uitkeringen (Wazo-uitkeringen). Vanaf 2016 is bij een deel van de Ziektewetuitkeringen (ZW-uitkeringen) de inkomstenkorting niet (volledig) uitgevoerd bij de bepaling van de hoogte van de uitkering. Uitkeringsgerechtigden en werkgevers hebben inkomsten doorgegeven, maar UWV heeft deze inkomsten in een deel van de gevallen niet op de uitkering gekort. In een ander deel heeft UWV deze doorgegeven inkomsten wel gekort op de uitkering, maar heeft er geen definitieve vaststelling van de uitkering plaatsgevonden. Het gevolg kan zijn dat er te veel of te weinig uitkering is verstrekt. De fout heeft betrekking op een in potentie aanzienlijk aantal lopende en gesloten uitkeringen. Daarnaast heeft UWV geconstateerd dat bij ongeveer 3.000 Wazo-uitkeringen ten onrechte inkomsten zijn gekort. Met UWV beziet het ministerie momenteel de gevolgen voor deze uitkeringen en de reikwijdte van een mogelijke herstelactie. Zodra er meer duidelijkheid is wordt de Kamer hierover geïnformeerd.

SVB

De SVB vraagt aandacht voor alle verschillende leefvormen binnen de AOW. Er zijn 21 verschillende manieren waarop mensen kunnen leven volgens de AOW-regels, maar deze sluiten niet goed aan bij hoe mensen echt leven. Het resultaat van een AOW-beoordeling is daardoor vaak niet duidelijk voor mensen. Het uitvoeren van deze beoordelingen is ingewikkeld en kan ook een bezoek aan huis vereisen, wat als ingrijpend wordt ervaren. De SVB wil daarom de AOW-regels verder vereenvoudigen. Het ministerie is samen met de SVB bezig met een verkenning hierover, binnenkort volgt hierover een Kamerbrief.

Vereenvoudiging inkomensondersteuning

Het kabinet wil de bestaanszekerheid van mensen vergroten. Dit kan alleen als het stelsel van inkomensondersteuning goed en effectief werkt. Vereenvoudiging bij de uitvoeringsorganisaties speelt daarbij een belangrijke rol. Zoals de problemen van alleenverdieners om een bestaansminimum te realiseren als gevolg van een complex stelsel, genoemd in de LCR-knelpuntenbrief. Een opgelost knelpunt bij de SVB is de vereenvoudiging van de dubbele kinderbijslag. Per 1 juli 2024 ontvangen ouders van kinderen met een Wlz-indicatie de dubbele kinderbijslag automatisch. Met het UWV werkt het ministerie aan het verlengen van de aanvraagperiode van een WW-uitkering. De oorspronkelijke termijn van één week leidt tot onwenselijke situaties voor zowel mensen als uitvoerders.

Kabinet: eenvoudiger armoedebeleid, meer focus op werkenden

Van de mensen met een inkomen op of onder de armoedegrens hebben er relatief veel een baan. Zij weten de weg naar hulp vaak niet te vinden. Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) wil deze groep gericht ondersteunen. Met het Nationaal Programma Armoede en Schulden wil hij de ondersteuning bovendien voor iedereen eenvoudiger en toegankelijker maken. Het programma richt zich naast werkenden specifiek op kinderen en jongeren die te maken krijgen met geldzorgen. De nadruk ligt hierbij op het voorkomen van armoede en schulden en op het aanpakken van de oorzaken.

Kunnen rondkomen

Staatssecretaris Nobel: “Als je werkt moet je kunnen rondkomen. En als je het financieel moeilijk hebt, moet je ook als werkende gebruik kunnen maken van de ondersteuning die er is. Dat is nu niet zo eenvoudig. Mensen maken in de ene gemeente aanspraak op een regeling en in de andere niet. Of verdwalen in een doolhof van regelingen. Het moet echt eenvoudiger.”

Regelingen eenvoudiger

Er zijn grote verschillen tussen gemeenten in de regelingen voor mensen die kampen met armoede en schulden. Ook voor kinderen. Dat zorgt voor ongelijkheid. Landelijke regelingen voor inkomensondersteuning zijn bovendien ingewikkeld geworden. Ongeveer tien procent vraagt toeslagen niet aan, terwijl ze daar wel recht op hebben. De staatssecretaris gaat daarom samen met gemeenten werken aan een eenvoudiger armoedebeleid, met meer aandacht voor de positie van werkenden.

Toegankelijker maken van inkomensondersteuning

Het kabinet is daarnaast begonnen met het toegankelijker maken van de inkomensondersteuning vanuit het Rijk. Zo verdwijnt de kinderopvangtoeslag op termijn. Er komt een nieuw stelsel voor in de plaats dat eenvoudiger is en werkende ouders meer zekerheid biedt over de kosten voor kinderopvang.  Ook vereenvoudigt het kabinet de Participatiewet voor mensen in de bijstand.

Gerichte hulp aan werkenden

Het kabinet maakt zich er zorgen over dat werkenden met een laag inkomen soms geen gebruik maken van de ondersteuning waar ze wel recht op hebben. De staatssecretaris gaat daarom lopende campagnes uitbreiden om werkenden aan te moedigen te checken waar ze recht op hebben, of om de stap naar hulp te zetten bij geldzorgen. Hij wil stimuleren dat werkgevers, scholen, huisartsen, de geboortezorg en andere professionals attent zijn op geldzorgen en schulden, zodat mensen eerder hulp krijgen. Snelle hulp en het benutten van de beschikbare regelingen voorkomen dat problemen ontstaan of groter worden.

Sneller op de radar

Daarnaast moeten zelfstandig ondernemers sneller op de radar komen van de gemeente bij beginnende schulden. De gemeente kan dan hulp bieden voordat de schulden problematisch worden. Deze zomer starten gemeenten, de Belastingdienst en Dienst Toeslagen een proef waarbij gegevens worden gedeeld om schulden sneller op te kunnen sporen zodat hulp actief kan worden aangeboden.

Aandacht voor kinderen en jongeren

De helft van de groep mensen die leeft in armoede of met problematische schulden heeft kinderen. Dit belemmert hun ontwikkeling. Bijvoorbeeld omdat het niet lukt om een goede opleiding te volgen, een sociaal netwerk op te bouwen of omdat ze te maken krijgen met mentale en fysieke gezondheidsproblemen.

Gelijke kansen voor kinderen

Staatssecretaris Nobel: “Geen kind verdient het om in armoede op te groeien. Kinderen verdienen gelijke kansen om zich te ontwikkelen, wat de financiële situatie van hun ouders ook is.”

Vicieuze cirkel van armoede doorbreken

Het kabinet wil deze kinderen betere kansen bieden en de vicieuze cirkel van armoede doorbreken. Het werkt daarom aan een integrale aanpak voor gezinnen in een kwetsbare positie. Ook zet het kabinet de subsidies door aan landelijke armoedepartijen verenigd in Sam& voor alle kinderen, zoals het Jeugdeducatiefonds, Stichting Leergeld en het Landelijk Fonds Kinderhulp en gaat het door met de schoolmaaltijden.

Jongeren extra kwetsbaar

Jongeren zijn extra kwetsbaar voor armoede en schulden. Zij hebben vaak een laag en wisselend inkomen en lopen daardoor een groter risico in de problemen te raken. Ook zijn jongeren nog niet altijd goed in staat om financiële consequenties te overzien, zoals bij het achteraf betalen van producten. Het kabinet gaat daarom door met financiële educatie op scholen en met campagnes gericht op de risico’s van achteraf betalen en online gokken.

Terugdringen van problematische schulden

Het Nationaal Programma Armoede en Schulden bevat onder meer een uitgebreid pakket aan maatregelen om het aantal van 700.000 huishoudens met problematische schulden terug te dringen. Eén van de maatregelen is de landelijke pauzeknop schulden. Hiermee kunnen oplopende schulden op pauze worden gezet. Een andere maatregel, de basisdienstverlening schuldhulpverlening, zorgt ervoor dat mensen in elke gemeente toegang hebben tot dezelfde snelle en goede hulp bij schulden.

Zorgplicht voor deurwaarders

Gerechtsdeurwaarders krijgen een zorgplicht om een oploop van schulden te signaleren en zo nodig door te verwijzen naar de schuldhulpverlening. En zowel private als publieke schuldeisers gaan socialer incasseren. Er komt één afbetalingsplan om concurrentie tussen schuldeisers te voorkomen en ervoor te zorgen dat mensen met schulden niet meer aflossen dan verantwoord. Ook komt er één (digitaal) loket voor overheidsincasso en een overzicht van publieke vorderingen.

Oprichting stichting voor rechtshulp en aanpak van discriminatie in Caribisch Nederland

De ministerraad heeft ingestemd met de oprichting van een stichting die burgers in Caribisch Nederland gaat helpen bij juridische problemen en discriminatie. De stichting zal een permanente plek zijn waar inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba terecht kunnen voor juridische vragen of problemen en klachten over ongelijke behandeling. Het voorstel tot oprichting van staatssecretaris Rechtsbescherming Struycken en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Uitermark wordt dertig dagen voor eventuele vragen voorgelegd aan de Eerste en Tweede Kamer. Daarna kan de stichting worden opgericht.

Toegang tot recht

Staatssecretaris Struycken: “Toegang hebben tot het recht begint bij een plaats waar je terecht kan met een juridische vraag of probleem. Zo’n plaats bestaat nog niet in Caribisch Nederland. De oprichting van deze stichting opent letterlijk de deur voor de inwoners van Caribisch Nederland voor hulp, advies en ondersteuning bij juridische problemen. Zo zorgen we ervoor dat het recht er is voor iedereen, ook in Caribisch Nederland.”

Verbod op discriminatie is een grondrecht

Minister Uitermark: “Het verbod op discriminatie is een grondrecht, ook voor de inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. En als zij te maken krijgen met discriminatie moeten ook zij laagdrempelig hulp kunnen krijgen, net als de inwoners van Europees Nederland. Dat betekent: gratis, fysiek, toegankelijk en met aansluiting bij de taal, maar ook de leefwereld van de mensen op de eilanden. De oprichting van deze stichting, met een antidiscriminatievoorziening, is hiervoor een belangrijke stap.”

Toegang tot recht en hulp bij discriminatie

In Caribisch Nederland bestaat een dergelijke laagdrempelige voorziening voor rechtshulp nog niet. Het doel van de stichting is de verbetering van de rechtsbescherming van burgers in Caribisch Nederland. Inwoners kunnen gratis terecht bij de stichting met juridische vragen of problemen en klachten over ongelijke behandeling. Er wordt ook een antidiscriminatievoorziening ondergebracht bij de stichting. Hier kunnen mensen een melding doen van discriminatie en kunnen ze hulp en bijstand krijgen. Dit is een van de stappen die het kabinet zet om de gelijkebehandelingswetten ook van toepassing te laten zijn in Caribisch Nederland. Zo vormt de stichting een vergelijkbaar loket als het Juridisch Loket in Europees Nederland, maar dan inclusief de behandeling van klachten over ongelijke behandeling.

Passende ondersteuning

Op fysieke locaties zullen consulenten burgers passende ondersteuning bieden bij het zoeken naar een oplossing voor hun probleem of een antwoord op hun vraag. De komende tijd wordt gestart met de werving van een directeur-bestuurder en leden van een Raad van Toezicht. Na de oprichting zal gestart worden met de werving van consulenten en de zoektocht naar passende locaties.

1 op de 3 jongeren betaalt achteraf, maar is ook bang voor schulden

Ruim 30% van de Nederlandse jongeren maakt wel eens gebruik van de mogelijkheid om na een online aankoop achteraf te betalen. De meeste jongeren willen pas betalen als iets geleverd is of willen het zonder te betalen terug kunnen sturen. Aan de andere kant zijn ze bang om schulden te maken of de grip op hun geld te verliezen. 6 op de 10 jongeren vindt het geen goed idee om ook in fysieke winkels achteraf te betalen.

Dat blijkt uit een flitspeiling onder 677 jongeren van 16 tot 21 jaar van onderzoeksbureau Ipsos I&O. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Wijzer in geldzaken lieten de peiling uitvoeren in het kader van de ‘Betaal later kater’-campagne. De beide organisaties wijzen jongeren met de campagne ‘Hoe voorkom jij een Betaal Later Kater?’ op de risico’s van achteraf betalen om zo geldzorgen en schulden te voorkomen.

Negatieve ervaringen van jongeren

Woensdag 14 mei bezocht staatssecretaris Jurgen Nobel in het kader van de campagne een school voor praktijkonderwijs in Den Haag. Hij deelde tijdens dit bezoek ‘zure nasmaak-ijsjes’ uit aan leerlingen. De staatssecretaris doet dit samen met Christian Meijer van Wijzer in geldzaken en jongeren die zelf negatieve ervaringen hebben met achteraf betalen. De ijsjes smaken eerst zoet, maar daarna al gauw zuur. Op het ijsje zit een flyer geplakt met handige tips om betalingsachterstanden te voorkomen.

Achteraf betalen verleidelijker

Staatssecretaris Jurgen Nobel: ”Achteraf betalen wordt steeds verleidelijker. Met een paar klikken haal je de mooiste spullen in huis, ook als je even geen saldo hebt. Het lijkt handig, maar geef geen geld uit dat je eigenlijk niet hebt.”

Aanmaningen en extra kosten

Het kabinet en de Tweede Kamer maken zich zorgen over het toenemend aantal transacties met achteraf-betaalapps. Volgens cijfers van de AFM maken honderdduizenden minderjarigen hier gebruik van. Dit kan leiden tot betalingsachterstanden en extra kosten. Uit de flitspeiling blijkt dat 1 op de 7 jongeren wel eens te laat heeft betaald bij achteraf betalen. 1 op de 10 van hen kreeg daarna een aanmaning of te maken met aanvullende kosten. Een kwart van de ondervraagde jongeren kent wel iemand die door achteraf betalen geldproblemen heeft gekregen.

Nieuwe regels en leeftijdscheck

Het kabinet ziet het invoeren van een Europese richtlijn, voorzien in 2026, als de snelste en meest complete maatregel om consumenten te beschermen tegen de risico’s van achteraf betalen. Aanbieders van ‘Buy Now Pay Later’ (BNPL) moeten onder deze herziene richtlijn onder meer een kredietwaardigheidsbeoordeling uitvoeren (waaronder een BKR-toets) en voldoen aan regels ten aanzien van informatieverstrekking en reclame-uitingen. Ook komt er een wettelijk verplichte leeftijdscheck.

Achteraf betalen in fysieke winkels

Uit de flitspeiling blijkt dat 6 op de 10 jongeren (61%) achteraf betalen in de winkelstraten geen goed idee vindt. Dit kan sinds begin dit jaar in meer winkels. “Achteraf betalen is op dit moment al een probleem, waardoor mensen in de schulden belanden. Dit gaat de problemen alleen maar verergeren”, zegt een van de jongeren. “Dit brengt mensen eerder in de verleiding geld te spenderen dat ze niet hebben”, zegt een ander. De meesten zeggen hier nooit gebruik van te maken (77%). Het kabinet heeft aanbieders van achteraf betalen eerder opgeroepen om deze diensten in de winkelstraten niet mogelijk te maken.

Bang voor schulden

Van de jongeren die bij online winkelen wel eens gebruik maken van achteraf betalen (31% van de jongeren) gebruikt een kwart het regelmatig. 5% betaalt een product altijd achteraf. De meesten doen het omdat ze nog niet weten of ze het product willen houden en het dan zonder te betalen kunnen terugsturen. Jongeren willen ook achteraf betalen omdat ze geen risico willen lopen betaald te hebben, terwijl een product nog niet geleverd is. Ook willen ze betalen op een moment dat hen beter uitkomt. Jongeren die het niet doen, willen grip houden op hun uitgaven (74%), zijn bang om schulden te maken (41%) of willen niet verleid worden om spullen te kopen die ze niet nodig hebben (30%). “Als ik het nu niet kan betalen, hoe weet ik dan zeker dat ik het straks kan betalen?”, zegt een respondent.

Betaal Later Kater

Tijdens de campagne ‘Hoe voorkom jij een Betaal Later Kater’ worden op sociale media video’s getoond met de ‘Betaal Later Kater’ in de hoofdrol. Dat is een chagrijnige kater die aan je spullen blijft hangen zolang je de rekening niet hebt betaald. Via de website Jegelddebaas.nl krijgen jongeren tips om een betaal-later-kater te voorkomen. 

Strengere regels voor vlogfamilies en kidfluencers

Online filmpjes en vlogs waarin door of met kinderen geld wordt verdiend, zijn een nieuwe vorm van kinderarbeid geworden. Kidfluencers, vlogfamilies en mom- en dadfluencers worden steeds populairder. Om kinderen te beschermen tegen de schadelijke effecten die deze nieuwe vormen van kinderarbeid kunnen hebben, is strengere regelgeving nodig. Dat meldt staatssecretaris Jurgen Nobel van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) – verantwoordelijk voor arbeidsomstandigheden – aan de Tweede Kamer.

Staatssecretaris Jurgen Nobel: “Ik snap dat mensen het leuk vinden om via social media een kijkje te krijgen in het leven van anderen. Maar dat moet niet ten koste gaan van het welzijn van kinderen. Zonder strengere regels ligt moderne kinderarbeid op de loer. Dat moeten we niet willen. Kinderen horen geen verdienmodel te zijn. Betere voorlichting is noodzakelijk, maar niet voldoende. Daarom scherpen we de regels aan en gaan we werken we aan hogere boetes.”

Kinderen in de online wereld moeten beter beschermd worden om misstanden te voorkomen. Vlogfamilies, waarbij kinderen vaak in beeld komen tijdens het dagelijks leven van hun ouders, kunnen veel volgers hebben op online platforms zoals YouTube en Instagram. Deskundigen zien risico’s voor hun psychisch welbevinden en gezonde ontwikkeling, maar er zijn ook zorgen over privacy en online misbruik van de beelden van kinderen.

Ontheffingsplicht

Om de veiligheid van kinderen beter te kunnen waarborgen gaat Nobel de wet- en regelgeving rondom kinderarbeid aanpassen zodat deze beter inspeelt op online ontwikkelingen. Het is nu al verplicht om een ontheffing aan te vragen als kinderen figureren in online filmpjes met een duidelijk commerciële insteek. Voor de Nederlandse Arbeidsinspectie is deze regel lastig handhaafbaar als de grens tussen hobby en werk niet altijd duidelijk is. Ook is niet altijd sprake van een duidelijke werkgever-werknemerrelatie. Daarom zal de regelgeving worden aangescherpt om misstanden tegen te gaan. Met de aanscherping zal er een ontheffingsplicht gaan gelden voor ouders van kinderen in onder meer familievlogs waar geld mee verdiend wordt. Als ouders van kindvloggers een ontheffingsplicht hebben, kan er beter worden toegezien op misstanden omdat ze dan ook in beeld zijn bij de Arbeidsinspectie. Ook kan de ouder zo als werkgever verantwoordelijk gesteld worden.

Boetebeleid

Vlogfamilies maken in sommige gevallen grote winsten met hun bedrijf, waardoor de commerciële druk op hun kinderen kan toenemen met alle risico’s van dien. Een boete van het niet naleven van de ontheffingsplicht moet passend zijn en effect hebben. Daarom werkt het kabinet ook aan het aanscherpen van het boetebeleid.

Voorlichting

De meeste ouders willen het beste voor hun kinderen. Veel ouders beseffen echter niet altijd wat het betekent voor een kind om zelf te vloggen of om veelvuldig voor te komen in vlogs van ouders. Voorlichting is nodig om ouders te wijzen op de risico’s voor het welzijn van kinderen en hen ook bewust te maken van geldende wet- en regelgeving rondom vlogs. De komende tijd wordt gewerkt aan een voorlichtingsaanpak om ouders van vlogfamilies en kidfluencers gericht te bereiken.

Neutraliteit van boa-uniform vastgelegd in regelgeving

Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) vertegenwoordigen bij hun optreden de Nederlandse overheid en kunnen hierbij gebruikmaken van de aan hen toegekende politiebevoegdheden en eventueel geweldsmiddelen. Dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee en vereist een neutrale en professionele uitstraling.

Daarom is de neutrale uitstraling van het boa-uniform op voorstel van minister Van Weel van Justitie en Veiligheid vastgesteld in een Algemene Maatregel van Bestuur. Het dragen van zichtbare uitingen van godsdienst of levensovertuiging door geüniformeerde boa’s in functie is hierdoor niet toegestaan. Het besluit wordt nu ter advisering naar de Raad van State gestuurd.

Minister Van Weel: “Iedereen heeft zijn eigen opvattingen en overtuigingen. Die mogen er ook voor boa’ s zijn. Echter, op het moment dat een boa het uniform aantrekt straalt diegene de neutraliteit uit die hoort bij de functie. Daarom hoort er in het boa-uniform geen uiting te worden gegeven aan geloofs- of levensovertuigingen. Door dit nu vast te leggen in landelijke regelgeving scheppen we duidelijkheid en kunnen boa’s in heel Nederland eenduidig en herkenbaar hun taken uitoefenen.”