€ 59 miljoen voor meer samenwerking bij zorg en ondersteuning voor mensen met verward gedrag

De ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (J&V) slaan de handen ineen om de samenwerking tussen zorg, gemeenten en politie voor mensen met verward of onbegrepen gedrag te verbeteren.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en docent op de training casus en procesregie op zorg en veiligheid.

Actieprogramma Grip op Onbegrip

Met de extra € 59 miljoen euro via het ministerie van J&V, bovenop de eerder beschikbaar gestelde € 52 miljoen van het ministerie van VWS, krijgt de regionale samenwerking tussen partijen uit het zorg-, veiligheids- en sociaaldomein in het Actieprogramma Grip op Onbegrip een extra impuls. Politie, gemeenten en zorgaanbieders/hulpverleners gaan intensiever samenwerken door bijvoorbeeld de inzet van een wijk-GGD’er die de schakel vormt tussen de zorg, de gemeente en de politie. Door deze verbinding komen mensen die zorg nodig hebben eerder in beeld, en kunnen we voorkomen dat mensen met verward en/of onbegrepen gedrag onnodig in aanraking komen met de politie.

Diverse doelgroep met verschillende problemen

De groep personen met verward en/of onbegrepen gedrag is een zeer diverse doelgroep met verschillende soorten problemen. Het gaat vaak om mensen die zelf niet om hulp vragen terwijl ze daar wel bij zijn gebaat. Problemen stapelen zich vervolgens verder op met als gevolg dat iemand na verloop van tijd steeds meer de grip op zijn leven kwijt raakt.

Zorg en ondersteuning voor personen met onbegrepen gedrag

Minister Yesilgöz en minister Helder bezoeken in april en mei Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht om met betrokken partijen in deze gemeenten te bespreken hoe de zorg en ondersteuning voor personen met verward en onbegrepen gedrag verbeterd kan worden. De ministeries VWS en J&V organiseren tevens in 2023 een tour langs de veiligheidsregio’s om de samenwerking tussen de verschillende betrokken partijen te stimuleren. Via ZonMw kunnen partijen per 15 maart een aanvraag doen voor subsidie.

Speciaal toezichtteam start in de gemeente Cranendonck om asieloverlast aan te pakken

Om de problemen met overlastgevende asielzoekers in de gemeente Cranendonck tegen te gaan, start vandaag een speciaal toezichtteam. Het team van 4 toezichthouders zal tot en met het einde van het jaar aan de slag gaan op de plekken waar overlast het meeste voorkomt. 

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en docent op de training casus en procesregie op zorg en veiligheid.

Het gaat in eerste instantie om een proef van 10 maanden. Het team zal zich laten zien op de locatie van het COA in Budel, in het winkelgebied en in het openbaar vervoer. Ze gaan daar op werkdagen aan de slag, maar als blijkt dat de uren effectiever kunnen worden ingezet, is inzet op andere momenten ook mogelijk. 

Impact overlast

Staatssecretaris Van der Burg: “Voor mensen die onze bescherming vragen, maar vervolgens onze gastvrijheid misbruiken heb ik geen enkel begrip. De groep asielzoekers die overlast veroorzaken is weliswaar klein, maar de impact bij degene die het overkomt is enorm. Daarom hebben we in het kabinet geld gereserveerd voor een aanpak om de overlast tegen te gaan. Aan de voorkant door te voorkomen dat het plaatsvindt, zoals met de inzet van een speciaal toezichtteam. Maar gebeurt het toch, dan pakken we het keihard aan.”

Aanpak toezichtteam

Het team in de gemeente Cranendonck focust zich met name op het voorkomen van overlastgevend gedrag door asielzoekers. Het team zet zich dan ook in op persoonlijk contact met de doelgroep en bezit hiervoor ook de benodigde ervaring. Daarnaast wordt ingezet op nauw en frequent contact met omwonenden, winkeliers en ondernemers, de lokale politie, het COA en de vervoerders. Eenzelfde team is eind vorig jaar in Ter Apel (gemeente Westerwolde) gestart om overlast tegen te gaan.

Breder aanpak overlast

Er is een kleine groep mensen die gebruik maakt van de gastvrijheid in Nederland, maar zich vervolgens misdraagt. Het kabinet heeft daarom al eerder structureel € 45 miljoen beschikbaar gesteld voor een intensievere en strengere aanpak van overlastgevende en criminele asielzoekers. Dit team is daar een onderdeel van.  Overlastgevende en criminele asielzoekers moeten zo snel mogelijk uit ons opvangstelsel gehaald worden. Deze groep verpest het voor de rest en ondermijnt het draagvlak van opvang voor mensen die vluchten voor oorlog of vervolging.

Vernieuwd Schengen Informatiesysteem live

Op dinsdag 7 maart 2023 is het vernieuwde Schengen Informatiesysteem (SIS) in alle Schengenstaten live gegaan. Dit is een EU-informatiesysteem dat grenscontroles en samenwerking in de rechtshandhaving ondersteunt in en tussen de Schengenlanden. Het bevat informatie over gezochte of vermiste personen of personen die geen toegang hebben of (niet) mogen verblijven in het Schengengebied. Ook worden voorwerpen in dit informatiesysteem opgenomen, zoals auto’s, vuurwapens, en identiteitsdocumenten die verloren of gestolen zijn of gebruikt zijn bij een misdaad.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Het SIS bevat informatie over gezochte/vermiste personen of personen die geen toegang hebben of (niet) mogen verblijven in het Schengengebied. Zo worden onder meer terugkeerbesluiten van burgers van buiten de EU via het Schengen Informatiesysteem (SIS) in heel Europa zichtbaar. Nieuw is de mogelijkheid om preventief personen te registreren in SIS Recast. Dit kan gebruikt worden om kinderen en kwetsbare personen te beschermen van wie moet worden voorkomen dat zij het land verlaten en er een concreet risico is dat zij slachtoffer zijn of worden van seks gerelateerd geweld, mensenhandel/-smokkel of (mogelijke) ontvoering. Ook worden voorwerpen in het SIS geregistreerd zoals auto’s, vuurwapens, en identiteitsdocumenten die verloren of gestolen zijn of gebruikt zijn bij een misdaad.

Programma Grenzen en Veiligheid

De invoering van het vernieuwde SIS is in Nederland gerealiseerd door de politie onder de vlag van het programma Grenzen en Veiligheid. In dit programma werken het Ministerie van Justitie en Veiligheid, het ministerie van Defensie, het Ministerie van Buitenlandse Zaken samen met de Dienst Terugkeer en Vertrek, Immigratie en Naturalisatie Dienst, Justid, de Koninklijke Marechaussee,de Nationale Politie en het Openbaar Ministerie. Dit programma werkt aan het tijdig en juist invoeren van een aantal Europese Verordeningen. De SIS verordening is de eerste die is ingevoerd.

Wetsvoorstel: Betere bescherming tegen mensenhandel

De strafbaarstelling van mensenhandel wordt uitgebreid en eenvoudiger. Hierdoor kunnen daders beter worden opgespoord en vervolgd. Slachtoffers van mensenhandel en arbeidsuitbuiting worden zo beter beschermd. Dit staat in het wetsvoorstel dat staatssecretaris van Justitie en Veiligheid Eric van der Burg mede namens minister van Justitie en Veiligheid Dilan Yeşilgöz-Zegerius en minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Karien van Gennip ter consultatie aanbiedt. 

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Daders beter vervolgen

Een belangrijk onderdeel van het wetsvoorstel is het beter strafbaar stellen van ernstige misstanden op de werkvloer. Hiervoor wordt een nieuw misdrijf in de wet opgenomen, namelijk ‘ernstige benadeling’. Dit zorgt ervoor dat daders strafbaar zijn als zij op de werkvloer misbruik maken van een kwetsbare positie.

Persoonlijke tragedies

Staatssecretaris Eric van der Burg: “Mensenhandel leidt tot persoonlijke tragedies en is schadelijk voor de samenleving als geheel. Het is aan ons om slachtoffers te beschermen. Daders van mensenhandel en uitbuiting moeten hard worden aangepakt.”

Kwetsbare groepen de dupe

Naast misbruik dient er sprake zijn grove benadeling zoals substantiële onderbetaling, overtreding van de arbeidsduur en tijden, slechte huisvesting of vrijheidsbeperkingen zoals inname van een paspoort. Deze schrijnende misstanden kunnen op dit moment moeilijk worden aangepakt via het strafrecht. Kwetsbare groepen zoals arbeidsmigranten zijn hier vaak de dupe van.

Misstanden op de werkvloer en huisvesting

“Nog te vaak hebben arbeidsmigranten te maken met misstanden op de werkvloer en te maken hebben met ondermaatse huisvesting. Alleen de drempel om daders strafrechtelijk te vervolgen is te hoog terwijl er maatschappelijk ongewenste situaties worden aangetroffen. Met dit wetsvoorstel wordt het makkelijker daders te vervolgen voor ernstige misstanden in werk- en leefomstandigheden. Het is een nieuwe stap om de positie van arbeidsmigranten in Nederland te verbeteren”, aldus minister Karien van Gennip van het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid.

Strafbaar gedrag

Ook verruimt dit wetsvoorstel de mogelijkheden om daders die financieel profiteren van mensenhandel aan te pakken. Daarnaast wordt duidelijker omschreven welk gedrag strafbaar is. Hierdoor kunnen de organisaties die ermee moeten werken er beter mee uit de voeten, zoals de politie, de Nederlandse Arbeidsinspectie, het openbaar ministerie en de rechtspraak.

Brede aanpak mensenhandel

Het wetsvoorstel maakt onderdeel uit van de bredere aanpak tegen mensenhandel. Er wordt namelijk flink geïnvesteerd in het programma ‘Samen tegen mensenhandel’. Dit programma brengt verschillende partijen samen in de gezamenlijke strijd tegen mensenhandel. Zo wordt er een belangrijke bijdrage geleverd aan het vergroten van bewustwording van het voorkomen van mensenhandel.

OvV-rapport ‘Bewaken en beveiligen, lessen uit drie beveiligingssituaties’

Na de moorden op de broer, advocaat en vertrouwenspersoon van de kroongetuige in het Marengo-proces heeft voormalig minister van Justitie en Veiligheid Grapperhaus de Onderzoeksraad voor Veiligheid in 2021 gevraagd in een onderzoek na te gaan welke lessen getrokken kunnen worden uit de beveiligingssituaties van deze drie personen. Vandaag heeft de Onderzoeksraad het onderzoeksrapport en de aanbevelingen gepresenteerd.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

“De afschuwelijke moorden op Reduan, Derk Wiersum en Peter R. de Vries staan in ons geheugen gegrift. Nederland werd opgeschrikt door de daden van nietsontziende criminelen. Het is belangrijk dat er genoegdoening komt voor de nabestaanden door de daders strafrechtelijk te vervolgen en via dit onderzoek duidelijkheid te scheppen over de periode in aanloop naar de drie moorden”, aldus minister van Justitie en Veiligheid Yeşilgöz-Zegerius.

Verbeteringen

Afgelopen jaren heeft het kabinet al stevige verbeteringen ingezet en investeringen gedaan om het stelsel van bewaken en beveiligen te verstevigen en toekomstbestendig te maken. De toegenomen dreiging, specifiek uit degeorganiseerdecriminaliteit, maakt dat het aantal personen en objecten dat langdurig – soms zelfs vele jaren – intensief bewaakt en beveiligd wordt fors toegenomen is. Daarom zijn er sinds 2021 miljoenen extra geïnvesteerd zodat er meer capaciteit komt om mensen te bewaken en beveiligen, staat de te beveiligen persoon nu meer centraal en wordt er gewerkt aan beveiligingsmaatregelen op maat.

Analyse

Het kabinet bedankt de Onderzoeksraad voor Veiligheid voor de grondige analyse en aanbevelingen en onderschrijft de urgentie die het onderzoeksrapport uitdraagt. De toegenomen dreiging, permanente druk op het stelsel bewaken en beveiligen en de aanbevelingen van de Onderzoeksraad zullen gezamenlijk moeten leiden tot verdere hervorming van het stelsel.

Wetsvoorstel seksuele misdrijven aangepast om slachtoffers beter te beschermen

Het wetsvoorstel seksuele misdrijven wordt aangepast om slachtoffers van ernstige seksuele misdrijven beter te beschermen. De bijzondere verjaringsregeling voor seksuele misdrijven wordt verruimd, zodat verkrachting niet meer verjaart en slachtoffers ook na het verstrijken van een lange tijd aangifte kunnen doen. Ook kunnen slachtoffers van alle delictsvormen van verkrachting in de toekomst aanspraak maken op een tegemoetkoming uit het Schadefonds Geweldsmisdrijven. Minister Dilan Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) heeft een nota van wijziging bij het wetsvoorstel aan de Tweede Kamer aangeboden. Aan het wetsvoorstel wordt ook een strafrechtelijk verbod op kindersekspoppen toegevoegd. Deze wijzigingen zijn in lijn met voorstellen van slachtoffers van seksuele misdrijven met wie Yeşilgöz-Zegerius gesprekken heeft gehad en met verzoeken van verschillende partijen in de Tweede Kamer. 

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Minister Yeşilgöz-Zegerius: “Seksueel geweld en grensoverschrijdend gedrag zijn onaanvaardbaar en moeten worden gestopt. Dat vergt een breed maatschappelijk offensief. Het strafrecht is een onmisbaar sluitstuk in deze brede aanpak. Met een extra aanpassing in de wet worden slachtoffers van seksueel geweld beter beschermd. Ik vind het belangrijk dat slachtoffers ruim de tijd krijgen om aangifte te doen. Daar moet tijdsdruk geen rol spelen.”

Verjaringstermijn

Er kan lange tijd voorbij gaan voordat slachtoffers van seksueel geweld naar buiten treden en zich in staat voelen om aangifte te doen. Terwijl er ook na dat tijdsverloop in de maatschappij en bij het slachtoffer nog sterke behoefte kan bestaan aan vervolging en bestraffing van de dader. Dit is door verschillende partijen in de Tweede Kamer naar voren gebracht. Daarom wordt de bijzondere verjaringsregeling voor seksuele misdrijven verruimd waardoor schuld- en opzetverkrachting niet meer verjaren. Voor ernstige seksuele misdrijven tegen kinderen was al een aangepaste verjaringsregeling opgenomen in het wetsvoorstel, waardoor deze ook niet verjaren.

Schadefonds

Verkrachting, zowel schuldverkrachting als opzetverkrachting, kan langdurige en ingrijpende gevolgen hebben voor slachtoffers. Het Schadefonds Geweldsmisdrijven is bedoeld om in de meest schrijnende gevallen een laagdrempelige ingang te bieden tot een financiële tegemoetkoming, die een erkenning vormt van het leed dat een slachtoffer is aangedaan. Om mogelijk te maken dat alle slachtoffers van verkrachting in aanmerking komen voor zo’n tegemoetkoming, wordt schuldverkrachting onder het bereik van de Wet schadefonds geweldsmisdrijven gebracht.

Strafrechtelijk verbod op kindersekspoppen

Bezit en verspreiding van kindersekspoppen worden strafbaar gesteld. Deze seksattributen spiegelen kinderen af als seksuele lustobjecten en kunnen de indruk wekken dat het normaal is om seksuele handelingen met kinderen te verrichten. Dit terwijl seksualisering van kinderen moet worden tegengegaan. De strafbaarstelling zorgt ervoor dat kindersekspoppen in beslag kunnen worden genomen en vernietigd en dat strafrechtelijk kan worden opgetreden tegen daders.

Wetsvoorstel seksuele misdrijven

In oktober vorig jaar is het wetsvoorstel seksuele misdrijven bij de Tweede Kamer ingediend. Dit wetsvoorstel moderniseert de strafwetgeving voor seksueel grensoverschrijdend gedrag die verouderd is en op onderdelen tekort schiet. De wetgeving wordt daarom fundamenteel herzien. Zo worden verschillende delictsvormen van aanranding en verkrachting geïntroduceerd, waarmee eerder sprake is van strafbaar gedrag. Seksueel contact met iemand waarvan je weet of moest vermoeden dat die ander niet wilde, wordt strafbaar als een vorm van aanranding of verkrachting. Ook wordt seksuele intimidatie, in het openbaar (offline en online), strafbaar.

Zorgvuldigheid

De Tweede Kamer heeft schriftelijke vragen gesteld over dit wetsvoorstel. De antwoorden op deze vragen worden aangeboden aan de Tweede Kamer. De volgende stap in het wetgevingsproces is de mondelinge behandeling van het wetsvoorstel door de Tweede Kamer. Het streven is om de nieuwe wet in te laten gaan in 2024. Tot die tijd is het belangrijk dat er een zorgvuldige voorbereiding met alle betrokken partijen plaatsvindt voor een effectieve uitvoering. Samen met de betrokken organisaties, zoals politie, OM, slachtofferhulp en medewerkers in de strafrechtketen wordt de implementatie van de wet voorbereid.

Aanloopfase wietexperiment op kleine schaal in Tilburg en Breda

Minister Kuipers (Volksgezondheid, Welzijn en Sport) en minister Yeşilgöz-Zegerius (Justitie en Veiligheid) hebben besloten om te starten met een aanloopfase. Dit betekent dat in de gemeenten Tilburg en Breda telers naar verwachting in het vierde kwartaal van dit jaar kunnen starten met leveren aan de coffeeshops. Tijdens de aanloopfase kan er op kleine schaal in de gemeenten Breda en Tilburg, naar een initiatief van de burgemeesters van deze gemeenten, eerder gestart worden met levering aan coffeeshops. Waarbij coffeeshops ook nog mogen inkopen bij hun oude leveranciers.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Doel aanloopfase

Het doel van de aanloopfase is om te oefenen met alle processen en systemen die hierbij komen kijken. Zodat de start in alle gemeenten van de overgangsfase soepeler kan verlopen. De aanloopfase kan van start gaan onder een aantal voorwaarden. Namelijk een beperkt aantal gemeenten: Breda en Tilburg. Daarnaast een beperkte handelsvoorraad van 500 gram van gereguleerde producten, een beperkte duur van de aanloopfase waarbij het streven maximaal 6 maanden is. De start als minimaal drie telers gereed zijn en een stopknop om de aanloopfase te stoppen indien er zich ernstige problemen voordoen op het vlak van openbare orde en veiligheid. De burgemeesters zijn verantwoordelijk voor de handhaving op de gereguleerde cannabis die in de coffeeshop komt te liggen. Er worden afspraken gemaakt in de lokale driehoek om onduidelijkheden over het handhavingsregime te voorkomen.

Start experiment

Minister Ernst Kuipers: “Samen met minister Yesilgoz-Zegerius zet ik mij er voor in dat het wietexperiment gaat slagen. Ik proef ook bij alle deelnemers enthousiasme en ben dan ook blij dat we hierbij ook al eerder dan de officiële start van het experiment een eerste kleinere stap kunnen gaan zetten.’’

Kwantiteit, kwaliteit en diversiteit

De verwachting is dat de aanloopfase start in het vierde kwartaal van 2023, het moment dat minimaal drie telers gereed zijn om te leveren. Om het experiment in alle deelnemende gemeenten kunnen starten is het belangrijk dat de kwantiteit, kwaliteit en diversiteit van wiet en hasj voldoende is. Dit moment wordt naar verwachting bereikt in het eerste kwartaal van 2024. Vanaf dat moment kunnen alle coffeeshops in deelnemende gemeente legale cannabis verkopen. De voortgang van de telers blijven de ministeries monitoren om te bepalen of daadwerkelijk in het eerste kwartaal van 2024 gestart kan worden met het experiment.

Afgepakt crimineel vermogen gaat naar leerwerkplek in Schiedam

In de Schiedamse wijk de Gorzen wordt een leerwerkplek voor jongeren ingericht met behulp van afgepakt crimineel vermogen. Dit is het eerste project uit de afspraak van het kabinet in het coalitieakkoord om van criminelen afgepakt geld vaker terug te investeren in wijken waar die criminelen actief waren. Dankzij samenwerking tussen het Openbaar Ministerie (OM) en het Rijksvastgoedbedrijf met de ministeries van Justitie en Veiligheid, Financiën en Sociale Zaken en Werkgelegenheid gaat deze keer de opbrengst van een aantal in beslag genomen panden niet naar de staatskas, maar wordt de opbrengst geïnvesteerd in de leefbaarheid van de buurt.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid is na het sluiten van het coalitieakkoord met maatschappelijk herbestemmen aan de slag gegaan. Het OM had al geschikte afgepakte panden van criminelen op het oog om het vastgoed, of zoals in de Schiedamse wijk de opbrengst ervan, te herbestemmen in dezelfde omgeving. Het college van burgemeester en wethouders van Schiedam heeft deze week ingestemd om het project voor maatschappelijke herbestemming samen met het OM en de wijk te realiseren.

Teruggeven aan de samenleving

“De schade die criminelen aan onze samenleving toebrengen, is groot. Geweld en schietpartijen op straat, door de brievenbus gegooide explosieven en intimidatie zorgen ervoor dat bewoners zich niet altijd meer veilig voelen in hun eigen buurt. Daarom investeren we fors in de bestrijding van georganiseerde misdaad. Extra mooi als we dat afgepakte geld van criminelen en alles waarmee ze willen pronken – van dure kleding, auto’s tot panden – kunnen teruggeven aan de samenleving. Dit doen we onder andere door de opbrengst ervan te investeren in de leefbaarheid van onze buurten. Zo laten we zien dat misdaad niet loont’’,

aldus minister Yeşilgöz-Zegerius.

Structurele regeling

Er wordt gewerkt aan meer projecten waarbij afgepakt vermogen van criminelen wordt ingezet voor een publieke bestemming. Het liefst in wijken die te lijden hebben of hadden onder criminaliteit. Zo wordt geïnvesteerd in het bieden van sociaaleconomische kansen op lokaal niveau, waarmee ook de ondermijnende criminaliteit wordt tegengegaan. Hierbij gaat het om panden, zoals in Schiedam, maar het kan ook gaan om in beslag genomen goederen door de overheid die nu opgeslagen liggen en gebruikt kunnen worden in sociale- en/of leerprojecten. Dan gaat het bijvoorbeeld om auto’s, meubilair en gereedschap. Minister Yeşilgöz-Zegerius wil op basis van de opgedane ervaringen in de projecten een structurele regeling maken, waardoor het publiek herbestemmen voortaan makkelijker wordt. Het kost nu veel tijd om dit telkens apart met alle betrokken partijen te regelen, omdat er nog geen vaste regeling voor is. Voor de regeling wordt dit jaar eerst 2 miljoen euro uitgetrokken en dat loopt op naar een bedrag van 5 miljoen euro per jaar vanaf 2025.

Misdaad loont niet

Hoofdofficier Hillenaar van het arrondissementsparket Rotterdam: “In 2017 hebben we als OM Rotterdam al eens een van drugscriminelen afgepakte boot aan het Scheepvaart en Transport College in Rotterdam gegeven. Door opnieuw afgepakt crimineel bezit aan de maatschappij te schenken wordt voor iedereen zichtbaar dat misdadigers verre van onoverwinnelijk zijn. In Italië is het maatschappelijk herbestemmen van met misdaad verkregen eigendommen al langer ingeburgerd en het is daar een enorm succes. Ik hoop dat het project in Schiedam op veel meer plekken in ons land navolging krijgt. Misdaad loont niet, maar in dit geval profiteert wél een hele wijk in Schiedam!’’

Schiedam

In Schiedam wordt met bewoners uit de wijk De Gorzen verder uitgewerkt hoe de leerwerkplek voor jongeren het beste ingericht kan worden. Verschillende bewoners hebben al aangegeven dat ze graag met de jeugd aan de slag willen om hun vakkennis over te dragen. Met hen wordt besproken welke faciliteiten hiervoor nodig zijn.

Investeren in jongeren

Burgemeester Lamers van Schiedam: “Misdaad loont niet. De opbrengst van het crimineel bezit brengen we terug in de wijk door te investeren in onze jongeren. We bieden ze een plek waar ze onder goede begeleiding aan zichzelf kunnen werken. We willen graag de vakkennis en kunde van wijkbewoners gebruiken om jongeren meer toekomstperspectief te geven en ze beter weerbaar te maken tegen verleidingen van de criminaliteit.’’

Gegevensdeling stevig geborgd voor privacy en veiligheid

Heldere grondslagen en stevige waarborgen voor gegevensuitwisseling door samenwerkingsverbanden zijn nodig ter bescherming van onze persoonsgegevens, voor onze veiligheid en de rechtsstaat. Dat maakt voor iedereen duidelijker onder welke voorwaarden informatie kan worden verwerkt binnen de vier bestaande samenwerkingsverbanden die complexe problemen rond bijvoorbeeld verwarde personen op het snijvlak van zorg en veiligheid, de georganiseerde criminaliteit, witwassen en crimineel vermogen aanpakken.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Minister Yeşilgöz-Zegerius heeft hiertoe vandaag in aanvulling op het wetsvoorstel Wet gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden (WGS) dat op dit moment in behandeling is in de Eerste Kamer, een algemene maatregel van bestuur in internetconsultatie gebracht.

Onduidelijkheid

“Alleen met stevige waarborgen en het doelgericht vastleggen in welke situaties gegevensdeling wel kan, kunnen we een einde maken aan de gevoelde tegenstelling tussen veiligheid en privacy. Onduidelijkheid over het delen van informatie zorgt nu vaak voor een patstelling. Dat zien we bijvoorbeeld op het snijvlak van zorg en veiligheid, terwijl complexe problemen rond verwarde personen juist vragen om met urgentie te worden opgepakt. Dat geldt ook voor de aanpak van de georganiseerde misdaad en crimineel vermogen. Het is zaak dat we duidelijkheid creëren wanneer wel informatie gedeeld kan worden.’’ aldus minister Yeşilgöz.

Internetconsultatie

Door de algemene maatregel van bestuur die nu in internetconsultatie is gegaan, worden grondslagen om gegevens te kunnen delen verduidelijkt en meer waarborgen ingebouwd voor bescherming van persoonsgegevens. Zo wordt ook gevolg gegeven aan vragen uit het parlement en adviezen van het College voor de Rechten van de Mens, de Autoriteit Persoonsgegevens en voorlichting van de Afdeling advisering van de Raad van State, die op verzoek van de Eerste Kamer zijn uitgebracht.

Waarborgen

De algemene maatregel van bestuur, het zogeheten Besluit gegevensverwerking door samenwerkingsverbanden, zorgt voor meer waarborgen rond de informatiedeling. Het beoogt zo exact mogelijk te omlijnen wat de samenwerkingsverbanden mogen doen. Het ontwerpbesluit regelt waarborgen, zoals de criteria waaraan een signaal, verzoek of casus moet voldoen om aanleiding te mogen zijn voor gegevensverwerking. Andere waarborgen zijn onder meer de instelling van rechtmatigheidsadviescommissies voor de beoordeling van rechtmatigheid en tegengaan van discriminatierisico’s, de verplichting van onafhankelijke privacy audits, kwaliteitstoetsen op gegevens en het instellen van een contactpunt waar burgers hun rechten kunnen uitoefenen op grond van de Algemene verordening gegevensbescherming. Daarnaast gelden er veel meer waarborgen, zoals een plicht tot passende opleidingen en trainingen over gegevensverwerking.

Het wetsvoorstel WGS regelt dat deelnemers van vier bestaande samenwerkingsverbanden straks beter gegevens kunnen delen om op hun veiligheidsterrein een volledig beeld te krijgen:

• de Zorg- en Veiligheidshuizen (ZVH’s) als het gaat om bijvoorbeeld huiselijk geweld en complexe problemen met ernstig verward gedrag,
• de Regionale Informatie- en Expertisecentra (RIEC’s) in de strijd tegen georganiseerde en ondermijnende criminaliteit,
• het Financieel Expertisecentrum (FEC) richt zich op de integriteit van de financiële sector en specifiek op de aanpak van illegale financiële activiteiten, terrorismefinanciering en witwassen.
• de Infobox Crimineel en Onverklaarbaar Vermogen (iCOV) stelt rapportages op waaruit kan worden opgemaakt waar mogelijk crimineel of fiscaal ontdoken vermogen wordt verborgen.

Als de wens ontstaat om nieuwe samenwerkingsverbanden toe te voegen, moet dat bij wijziging van wet worden geregeld. Alleen in geval van spoed en na advies van de Raad van State is een overbruggingsregeling gedurende zo’n wetswijziging mogelijk.

Nederland werkt met Marokko aan uitleveringsverdrag

Nederland en Marokko onderhandelen over een uitleveringsverdrag om de strijd tegen de georganiseerde misdaad te intensiveren. Dat schrijft minister Yeşilgöz-Zegerius van Justitie en Veiligheid aan de Tweede Kamer.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

Gewelddadige criminele netwerken opereren wereldwijd om hun drugs- en wapenhandel verder te brengen en proberen via internationale constructies hun criminele vermogen wit te wassen. Nederland en Marokko willen de krachten hiertegen verder bundelen en een bilateraal verdrag over uitlevering zal de samenwerking verder versterken.

“De impact van georganiseerde misdaad op onze samenleving is zorgwekkend. We zien criminele netwerken met internationale drugshandel grof geld verdienen, waarmee ze door ondergronds bankieren en witwasconstructies proberen onze legale economie te infiltreren en corrumperen. Ondertussen hebben we te maken met drugsgerelateerd geweld in onze straten en worden onze jongeren geronseld in de criminaliteit. In strijd hiertegen kunnen we samen met Marokko de misdadige machtsstructuren met hun criminele spelers beter onderuithalen en oprollen.’’ aldus minister Yeşilgöz-Zegerius. 

De samenwerking met Marokko is onderdeel van de internationale toekomstagenda in de aanpak van georganiseerde en ondermijnende criminaliteit, die de minister van Justitie en Veiligheid in juni vorig jaar bekend maakte. Door een bilateraal verdrag wordt het aantal feiten waarop uitlevering tussen beide landen mogelijk is, verbreed en kunnen specifieke afspraken worden gemaakt over procedures. Met een bilateraal verdrag blijft ook gelden dat elk verzoek voor uitlevering afzonderlijk wordt beoordeeld op basis van wettelijke en verdragsrechtelijke kaders. Zodra er met Marokko afspraken zijn gemaakt voor een uitleveringsverdrag, wordt dit voor verdere implementatie via gebruikelijke procedures aan het parlement voorgelegd.