Minister Van Weel blijft volop inzetten op doorbreken criminele verdienmodellen

Zware criminelen worden altijd gedreven door een zucht naar geld en macht. Niet alleen om in luxe te kunnen leven, ze hebben het geld ook nodig om hun criminele bedrijf in stand te houden. Geld is nodig om nieuwe drugs en wapens te kopen en om handlangers in te zetten. Daarom blijft minister van Weel van Justitie en Veiligheid vol inzetten op het doorbreken van criminele verdienmodellen. Ook vindt hij het belangrijk om de integriteit van Nederland te beschermen en te voorkomen dat criminelen met hun vermogen meer macht krijgen.

Afpakken van vermogen

Minister van Weel: “Het afpakken van vermogen is een belangrijk middel om criminele verdienmodellen te doorbreken, maar lang niet het enige. We moeten met een samenhangende en flexibele aanpakcriminelen het zeer moeilijk zo niet onmogelijk maken om geld te verdienen, te verplaatsen en te gebruiken.”

Meer beslag leggen

De afgelopen jaren zijn de doelstellingen van het Openbaar Ministerie (OM) om beslag te leggen op vermogen ruimschoots gehaald. De komende jaren wil het OM meer beslag leggen op vermogen. Daar wordt de samenwerking opgezocht met landen die hierbij een rol spelen. Ook FIOD en de Politie zetten in op het achterhalen van crimineel vermogen in het buitenland. Binnenkort kan de minister door nieuwe Europese regels illegaal verdiend vermogen afpakken zonder voorafgaande veroordeling. En dat is hard nodig, gezien ook het recente voorbeeld van de vordering van het OM op Jos Leijdekkers van € 221 miljoen.

Ondergrondse bankiersystemen

De minister heeft de samenwerking met verschillende organisaties geïntensiveerd om nog meer barrières op te werpen tegen het witwassen van illegaal verdiend geld. Zo kan snel worden ingespeeld op nieuwe tactieken van criminelen. Eén van de belangrijkste witwasrisico’s zijn ondergrondse bankiersystemen. Uit ontsleutelde cryptocommunicatie blijkt dat criminelen op grote schaal crimineel vermogen verplaatsen binnen een financieel ondergronds stelsel door bijvoorbeeld cash- en cryptotransacties. Dit fenomeen heeft de aandacht van de opsporingsdiensten en wordt ook structureel internationaal geagendeerd.

Cashverbod voor goederen boven € 3000

De Eerste Kamer heeft ingestemd met een cashverbod voor goederen boven de € 3000. Contante betalingen zijn een bekende route waarmee criminelen geld witwassen, bijvoorbeeld door dure horloges of kleding aan te schaffen. Dat maken de minister van Financiën en de minister van Justitie en Veiligheid met deze wet moeilijker. Verder zetten zij in op een meer risicogebaseerd anti-witwasbeleid. De lasten voor het witwasbeleid komen hierdoor te liggen bij de criminelen terwijl goedwillende mensen en bonafide ondernemers minder lasten ervaren.

Nederland weerbaar maken

Met de partners in de ondermijningsaanpak zijn belangrijke stappen gezet om Nederland weerbaarder te maken tegen georganiseerde criminaliteit. Zo is het sinds maart 2025 mogelijk om havenwerknemers bij een VOG-aanvraag te screenen op eerdere betrokkenheid bij georganiseerde (drugs)criminaliteit. Hierdoor kunnen personen met een criminele achtergrond worden geweerd uit een havengebied. Om de weerbaarheid van ondernemers te vergroten zijn in meerdere sectoren, waaronder de agrarische sector en vastgoedbranche, vertrouwenspersonen actief. Ondernemers kunnen zo op een laagdrempelige manier zorgen over verdachte situaties bespreekbaar maken. De campagne ‘Houd misdaad uit je buurt’ blijkt een positief effect te hebben op het signaleren van verdachte situaties en ondernemen van actie.  In het totaal aantal meldingen was er in de campagneperiode sprake van een stijging van 29% ten opzichte van een jaar eerder in dezelfde periode. Na de zomer van 2025 komt een vervolg op de eerste campagne ‘Vreemd of verdacht’.

Unieke positie Nederland

Minister van Weel: “Nederland heeft als handelsland internationaal een unieke positie als knooppunt in logistiek, transport, financiële dienstverlening en digitale infrastructuur. Die unieke positie maakt ons land ook interessant voor criminelen. Georganiseerde criminaliteit houdt zich niet aan grenzen. Door samen te werken met landen om ons heen maken we zowel lokaal, nationaal als internationaal een vuist tegen ondermijning door georganiseerde criminaliteit.”

Europese veiligheidsstrategie

Nederland speelt bijvoorbeeld een sturende rol in de coalitie van zeven landen tegen georganiseerde criminaliteit (C7). De inspanningen van de coalitie zijn onder andere richtinggevend geweest voor de Europese veiligheidsstrategie, die de Commissie op 1 april 2025 heeft gepresenteerd.

Stand van de Uitvoering sociale zekerheid naar de Kamer

Wet- en regelgeving op het gebied van sociale zekerheid moet eenvoudiger worden. Het stelsel moet voor mensen makkelijker te begrijpen zijn en de druk op uitvoeringsinstanties moet omlaag. Dat schrijven minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid) en staatssecretaris Jurgen Nobel (staatssecretaris Participatie en Integratie) in de Stand van de Uitvoering die vandaag aan de Tweede Kamer is gestuurd.

Stand van de uitvoering en knelpuntenbrieven

Met de Stand van de Uitvoering wordt de Kamer iedere zes maanden geïnformeerd over de ontwikkelingen in de uitvoering van sociale zekerheid. Ook maken uitvoeringsorganisaties UWV, SVB en LCR elk jaar in hun zogeheten knelpuntenbrieven zichtbaar wat hun ambities zijn en wanneer wetten en regels de mensen voor wie ze bedoeld zijn niet meer helpen, bijvoorbeeld omdat ze te ingewikkeld zijn.

UWV

Het UWV is samen met het ministerie hard aan de slag de fouten in de WIA-uitkering te herstellen, de processen aan te passen en op korte termijn de oplopende achterstanden bij WIA-beoordelingen te beperken, onder meer door het herinvoeren van de 60-plusmaatregel. De Stand van de uitvoering bevat ook een actueel overzicht van lopende en nieuwe herstelacties naar aanleiding van fouten in de uitvoering. In de Stand worden aan de Kamer vijf nieuwe herstelacties bij het UWV gemeld.

Inkomstenkorting Ziektewet en Wazo

Een fout die UWV recent heeft ontdekt gaat over de Ziektewetuitkeringen (ZW-uitkeringen) en Wet arbeid en zorg-uitkeringen (Wazo-uitkeringen). Vanaf 2016 is bij een deel van de Ziektewetuitkeringen (ZW-uitkeringen) de inkomstenkorting niet (volledig) uitgevoerd bij de bepaling van de hoogte van de uitkering. Uitkeringsgerechtigden en werkgevers hebben inkomsten doorgegeven, maar UWV heeft deze inkomsten in een deel van de gevallen niet op de uitkering gekort. In een ander deel heeft UWV deze doorgegeven inkomsten wel gekort op de uitkering, maar heeft er geen definitieve vaststelling van de uitkering plaatsgevonden. Het gevolg kan zijn dat er te veel of te weinig uitkering is verstrekt. De fout heeft betrekking op een in potentie aanzienlijk aantal lopende en gesloten uitkeringen. Daarnaast heeft UWV geconstateerd dat bij ongeveer 3.000 Wazo-uitkeringen ten onrechte inkomsten zijn gekort. Met UWV beziet het ministerie momenteel de gevolgen voor deze uitkeringen en de reikwijdte van een mogelijke herstelactie. Zodra er meer duidelijkheid is wordt de Kamer hierover geïnformeerd.

SVB

De SVB vraagt aandacht voor alle verschillende leefvormen binnen de AOW. Er zijn 21 verschillende manieren waarop mensen kunnen leven volgens de AOW-regels, maar deze sluiten niet goed aan bij hoe mensen echt leven. Het resultaat van een AOW-beoordeling is daardoor vaak niet duidelijk voor mensen. Het uitvoeren van deze beoordelingen is ingewikkeld en kan ook een bezoek aan huis vereisen, wat als ingrijpend wordt ervaren. De SVB wil daarom de AOW-regels verder vereenvoudigen. Het ministerie is samen met de SVB bezig met een verkenning hierover, binnenkort volgt hierover een Kamerbrief.

Vereenvoudiging inkomensondersteuning

Het kabinet wil de bestaanszekerheid van mensen vergroten. Dit kan alleen als het stelsel van inkomensondersteuning goed en effectief werkt. Vereenvoudiging bij de uitvoeringsorganisaties speelt daarbij een belangrijke rol. Zoals de problemen van alleenverdieners om een bestaansminimum te realiseren als gevolg van een complex stelsel, genoemd in de LCR-knelpuntenbrief. Een opgelost knelpunt bij de SVB is de vereenvoudiging van de dubbele kinderbijslag. Per 1 juli 2024 ontvangen ouders van kinderen met een Wlz-indicatie de dubbele kinderbijslag automatisch. Met het UWV werkt het ministerie aan het verlengen van de aanvraagperiode van een WW-uitkering. De oorspronkelijke termijn van één week leidt tot onwenselijke situaties voor zowel mensen als uitvoerders.

Kabinet: eenvoudiger armoedebeleid, meer focus op werkenden

Van de mensen met een inkomen op of onder de armoedegrens hebben er relatief veel een baan. Zij weten de weg naar hulp vaak niet te vinden. Staatssecretaris Nobel (Participatie en Integratie) wil deze groep gericht ondersteunen. Met het Nationaal Programma Armoede en Schulden wil hij de ondersteuning bovendien voor iedereen eenvoudiger en toegankelijker maken. Het programma richt zich naast werkenden specifiek op kinderen en jongeren die te maken krijgen met geldzorgen. De nadruk ligt hierbij op het voorkomen van armoede en schulden en op het aanpakken van de oorzaken.

Kunnen rondkomen

Staatssecretaris Nobel: “Als je werkt moet je kunnen rondkomen. En als je het financieel moeilijk hebt, moet je ook als werkende gebruik kunnen maken van de ondersteuning die er is. Dat is nu niet zo eenvoudig. Mensen maken in de ene gemeente aanspraak op een regeling en in de andere niet. Of verdwalen in een doolhof van regelingen. Het moet echt eenvoudiger.”

Regelingen eenvoudiger

Er zijn grote verschillen tussen gemeenten in de regelingen voor mensen die kampen met armoede en schulden. Ook voor kinderen. Dat zorgt voor ongelijkheid. Landelijke regelingen voor inkomensondersteuning zijn bovendien ingewikkeld geworden. Ongeveer tien procent vraagt toeslagen niet aan, terwijl ze daar wel recht op hebben. De staatssecretaris gaat daarom samen met gemeenten werken aan een eenvoudiger armoedebeleid, met meer aandacht voor de positie van werkenden.

Toegankelijker maken van inkomensondersteuning

Het kabinet is daarnaast begonnen met het toegankelijker maken van de inkomensondersteuning vanuit het Rijk. Zo verdwijnt de kinderopvangtoeslag op termijn. Er komt een nieuw stelsel voor in de plaats dat eenvoudiger is en werkende ouders meer zekerheid biedt over de kosten voor kinderopvang.  Ook vereenvoudigt het kabinet de Participatiewet voor mensen in de bijstand.

Gerichte hulp aan werkenden

Het kabinet maakt zich er zorgen over dat werkenden met een laag inkomen soms geen gebruik maken van de ondersteuning waar ze wel recht op hebben. De staatssecretaris gaat daarom lopende campagnes uitbreiden om werkenden aan te moedigen te checken waar ze recht op hebben, of om de stap naar hulp te zetten bij geldzorgen. Hij wil stimuleren dat werkgevers, scholen, huisartsen, de geboortezorg en andere professionals attent zijn op geldzorgen en schulden, zodat mensen eerder hulp krijgen. Snelle hulp en het benutten van de beschikbare regelingen voorkomen dat problemen ontstaan of groter worden.

Sneller op de radar

Daarnaast moeten zelfstandig ondernemers sneller op de radar komen van de gemeente bij beginnende schulden. De gemeente kan dan hulp bieden voordat de schulden problematisch worden. Deze zomer starten gemeenten, de Belastingdienst en Dienst Toeslagen een proef waarbij gegevens worden gedeeld om schulden sneller op te kunnen sporen zodat hulp actief kan worden aangeboden.

Aandacht voor kinderen en jongeren

De helft van de groep mensen die leeft in armoede of met problematische schulden heeft kinderen. Dit belemmert hun ontwikkeling. Bijvoorbeeld omdat het niet lukt om een goede opleiding te volgen, een sociaal netwerk op te bouwen of omdat ze te maken krijgen met mentale en fysieke gezondheidsproblemen.

Gelijke kansen voor kinderen

Staatssecretaris Nobel: “Geen kind verdient het om in armoede op te groeien. Kinderen verdienen gelijke kansen om zich te ontwikkelen, wat de financiële situatie van hun ouders ook is.”

Vicieuze cirkel van armoede doorbreken

Het kabinet wil deze kinderen betere kansen bieden en de vicieuze cirkel van armoede doorbreken. Het werkt daarom aan een integrale aanpak voor gezinnen in een kwetsbare positie. Ook zet het kabinet de subsidies door aan landelijke armoedepartijen verenigd in Sam& voor alle kinderen, zoals het Jeugdeducatiefonds, Stichting Leergeld en het Landelijk Fonds Kinderhulp en gaat het door met de schoolmaaltijden.

Jongeren extra kwetsbaar

Jongeren zijn extra kwetsbaar voor armoede en schulden. Zij hebben vaak een laag en wisselend inkomen en lopen daardoor een groter risico in de problemen te raken. Ook zijn jongeren nog niet altijd goed in staat om financiële consequenties te overzien, zoals bij het achteraf betalen van producten. Het kabinet gaat daarom door met financiële educatie op scholen en met campagnes gericht op de risico’s van achteraf betalen en online gokken.

Terugdringen van problematische schulden

Het Nationaal Programma Armoede en Schulden bevat onder meer een uitgebreid pakket aan maatregelen om het aantal van 700.000 huishoudens met problematische schulden terug te dringen. Eén van de maatregelen is de landelijke pauzeknop schulden. Hiermee kunnen oplopende schulden op pauze worden gezet. Een andere maatregel, de basisdienstverlening schuldhulpverlening, zorgt ervoor dat mensen in elke gemeente toegang hebben tot dezelfde snelle en goede hulp bij schulden.

Zorgplicht voor deurwaarders

Gerechtsdeurwaarders krijgen een zorgplicht om een oploop van schulden te signaleren en zo nodig door te verwijzen naar de schuldhulpverlening. En zowel private als publieke schuldeisers gaan socialer incasseren. Er komt één afbetalingsplan om concurrentie tussen schuldeisers te voorkomen en ervoor te zorgen dat mensen met schulden niet meer aflossen dan verantwoord. Ook komt er één (digitaal) loket voor overheidsincasso en een overzicht van publieke vorderingen.

Oprichting stichting voor rechtshulp en aanpak van discriminatie in Caribisch Nederland

De ministerraad heeft ingestemd met de oprichting van een stichting die burgers in Caribisch Nederland gaat helpen bij juridische problemen en discriminatie. De stichting zal een permanente plek zijn waar inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba terecht kunnen voor juridische vragen of problemen en klachten over ongelijke behandeling. Het voorstel tot oprichting van staatssecretaris Rechtsbescherming Struycken en minister van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties Uitermark wordt dertig dagen voor eventuele vragen voorgelegd aan de Eerste en Tweede Kamer. Daarna kan de stichting worden opgericht.

Toegang tot recht

Staatssecretaris Struycken: “Toegang hebben tot het recht begint bij een plaats waar je terecht kan met een juridische vraag of probleem. Zo’n plaats bestaat nog niet in Caribisch Nederland. De oprichting van deze stichting opent letterlijk de deur voor de inwoners van Caribisch Nederland voor hulp, advies en ondersteuning bij juridische problemen. Zo zorgen we ervoor dat het recht er is voor iedereen, ook in Caribisch Nederland.”

Verbod op discriminatie is een grondrecht

Minister Uitermark: “Het verbod op discriminatie is een grondrecht, ook voor de inwoners van Bonaire, Sint Eustatius en Saba. En als zij te maken krijgen met discriminatie moeten ook zij laagdrempelig hulp kunnen krijgen, net als de inwoners van Europees Nederland. Dat betekent: gratis, fysiek, toegankelijk en met aansluiting bij de taal, maar ook de leefwereld van de mensen op de eilanden. De oprichting van deze stichting, met een antidiscriminatievoorziening, is hiervoor een belangrijke stap.”

Toegang tot recht en hulp bij discriminatie

In Caribisch Nederland bestaat een dergelijke laagdrempelige voorziening voor rechtshulp nog niet. Het doel van de stichting is de verbetering van de rechtsbescherming van burgers in Caribisch Nederland. Inwoners kunnen gratis terecht bij de stichting met juridische vragen of problemen en klachten over ongelijke behandeling. Er wordt ook een antidiscriminatievoorziening ondergebracht bij de stichting. Hier kunnen mensen een melding doen van discriminatie en kunnen ze hulp en bijstand krijgen. Dit is een van de stappen die het kabinet zet om de gelijkebehandelingswetten ook van toepassing te laten zijn in Caribisch Nederland. Zo vormt de stichting een vergelijkbaar loket als het Juridisch Loket in Europees Nederland, maar dan inclusief de behandeling van klachten over ongelijke behandeling.

Passende ondersteuning

Op fysieke locaties zullen consulenten burgers passende ondersteuning bieden bij het zoeken naar een oplossing voor hun probleem of een antwoord op hun vraag. De komende tijd wordt gestart met de werving van een directeur-bestuurder en leden van een Raad van Toezicht. Na de oprichting zal gestart worden met de werving van consulenten en de zoektocht naar passende locaties.

1 op de 3 jongeren betaalt achteraf, maar is ook bang voor schulden

Ruim 30% van de Nederlandse jongeren maakt wel eens gebruik van de mogelijkheid om na een online aankoop achteraf te betalen. De meeste jongeren willen pas betalen als iets geleverd is of willen het zonder te betalen terug kunnen sturen. Aan de andere kant zijn ze bang om schulden te maken of de grip op hun geld te verliezen. 6 op de 10 jongeren vindt het geen goed idee om ook in fysieke winkels achteraf te betalen.

Dat blijkt uit een flitspeiling onder 677 jongeren van 16 tot 21 jaar van onderzoeksbureau Ipsos I&O. Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid en Wijzer in geldzaken lieten de peiling uitvoeren in het kader van de ‘Betaal later kater’-campagne. De beide organisaties wijzen jongeren met de campagne ‘Hoe voorkom jij een Betaal Later Kater?’ op de risico’s van achteraf betalen om zo geldzorgen en schulden te voorkomen.

Negatieve ervaringen van jongeren

Woensdag 14 mei bezocht staatssecretaris Jurgen Nobel in het kader van de campagne een school voor praktijkonderwijs in Den Haag. Hij deelde tijdens dit bezoek ‘zure nasmaak-ijsjes’ uit aan leerlingen. De staatssecretaris doet dit samen met Christian Meijer van Wijzer in geldzaken en jongeren die zelf negatieve ervaringen hebben met achteraf betalen. De ijsjes smaken eerst zoet, maar daarna al gauw zuur. Op het ijsje zit een flyer geplakt met handige tips om betalingsachterstanden te voorkomen.

Achteraf betalen verleidelijker

Staatssecretaris Jurgen Nobel: ”Achteraf betalen wordt steeds verleidelijker. Met een paar klikken haal je de mooiste spullen in huis, ook als je even geen saldo hebt. Het lijkt handig, maar geef geen geld uit dat je eigenlijk niet hebt.”

Aanmaningen en extra kosten

Het kabinet en de Tweede Kamer maken zich zorgen over het toenemend aantal transacties met achteraf-betaalapps. Volgens cijfers van de AFM maken honderdduizenden minderjarigen hier gebruik van. Dit kan leiden tot betalingsachterstanden en extra kosten. Uit de flitspeiling blijkt dat 1 op de 7 jongeren wel eens te laat heeft betaald bij achteraf betalen. 1 op de 10 van hen kreeg daarna een aanmaning of te maken met aanvullende kosten. Een kwart van de ondervraagde jongeren kent wel iemand die door achteraf betalen geldproblemen heeft gekregen.

Nieuwe regels en leeftijdscheck

Het kabinet ziet het invoeren van een Europese richtlijn, voorzien in 2026, als de snelste en meest complete maatregel om consumenten te beschermen tegen de risico’s van achteraf betalen. Aanbieders van ‘Buy Now Pay Later’ (BNPL) moeten onder deze herziene richtlijn onder meer een kredietwaardigheidsbeoordeling uitvoeren (waaronder een BKR-toets) en voldoen aan regels ten aanzien van informatieverstrekking en reclame-uitingen. Ook komt er een wettelijk verplichte leeftijdscheck.

Achteraf betalen in fysieke winkels

Uit de flitspeiling blijkt dat 6 op de 10 jongeren (61%) achteraf betalen in de winkelstraten geen goed idee vindt. Dit kan sinds begin dit jaar in meer winkels. “Achteraf betalen is op dit moment al een probleem, waardoor mensen in de schulden belanden. Dit gaat de problemen alleen maar verergeren”, zegt een van de jongeren. “Dit brengt mensen eerder in de verleiding geld te spenderen dat ze niet hebben”, zegt een ander. De meesten zeggen hier nooit gebruik van te maken (77%). Het kabinet heeft aanbieders van achteraf betalen eerder opgeroepen om deze diensten in de winkelstraten niet mogelijk te maken.

Bang voor schulden

Van de jongeren die bij online winkelen wel eens gebruik maken van achteraf betalen (31% van de jongeren) gebruikt een kwart het regelmatig. 5% betaalt een product altijd achteraf. De meesten doen het omdat ze nog niet weten of ze het product willen houden en het dan zonder te betalen kunnen terugsturen. Jongeren willen ook achteraf betalen omdat ze geen risico willen lopen betaald te hebben, terwijl een product nog niet geleverd is. Ook willen ze betalen op een moment dat hen beter uitkomt. Jongeren die het niet doen, willen grip houden op hun uitgaven (74%), zijn bang om schulden te maken (41%) of willen niet verleid worden om spullen te kopen die ze niet nodig hebben (30%). “Als ik het nu niet kan betalen, hoe weet ik dan zeker dat ik het straks kan betalen?”, zegt een respondent.

Betaal Later Kater

Tijdens de campagne ‘Hoe voorkom jij een Betaal Later Kater’ worden op sociale media video’s getoond met de ‘Betaal Later Kater’ in de hoofdrol. Dat is een chagrijnige kater die aan je spullen blijft hangen zolang je de rekening niet hebt betaald. Via de website Jegelddebaas.nl krijgen jongeren tips om een betaal-later-kater te voorkomen. 

Strengere regels voor vlogfamilies en kidfluencers

Online filmpjes en vlogs waarin door of met kinderen geld wordt verdiend, zijn een nieuwe vorm van kinderarbeid geworden. Kidfluencers, vlogfamilies en mom- en dadfluencers worden steeds populairder. Om kinderen te beschermen tegen de schadelijke effecten die deze nieuwe vormen van kinderarbeid kunnen hebben, is strengere regelgeving nodig. Dat meldt staatssecretaris Jurgen Nobel van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) – verantwoordelijk voor arbeidsomstandigheden – aan de Tweede Kamer.

Staatssecretaris Jurgen Nobel: “Ik snap dat mensen het leuk vinden om via social media een kijkje te krijgen in het leven van anderen. Maar dat moet niet ten koste gaan van het welzijn van kinderen. Zonder strengere regels ligt moderne kinderarbeid op de loer. Dat moeten we niet willen. Kinderen horen geen verdienmodel te zijn. Betere voorlichting is noodzakelijk, maar niet voldoende. Daarom scherpen we de regels aan en gaan we werken we aan hogere boetes.”

Kinderen in de online wereld moeten beter beschermd worden om misstanden te voorkomen. Vlogfamilies, waarbij kinderen vaak in beeld komen tijdens het dagelijks leven van hun ouders, kunnen veel volgers hebben op online platforms zoals YouTube en Instagram. Deskundigen zien risico’s voor hun psychisch welbevinden en gezonde ontwikkeling, maar er zijn ook zorgen over privacy en online misbruik van de beelden van kinderen.

Ontheffingsplicht

Om de veiligheid van kinderen beter te kunnen waarborgen gaat Nobel de wet- en regelgeving rondom kinderarbeid aanpassen zodat deze beter inspeelt op online ontwikkelingen. Het is nu al verplicht om een ontheffing aan te vragen als kinderen figureren in online filmpjes met een duidelijk commerciële insteek. Voor de Nederlandse Arbeidsinspectie is deze regel lastig handhaafbaar als de grens tussen hobby en werk niet altijd duidelijk is. Ook is niet altijd sprake van een duidelijke werkgever-werknemerrelatie. Daarom zal de regelgeving worden aangescherpt om misstanden tegen te gaan. Met de aanscherping zal er een ontheffingsplicht gaan gelden voor ouders van kinderen in onder meer familievlogs waar geld mee verdiend wordt. Als ouders van kindvloggers een ontheffingsplicht hebben, kan er beter worden toegezien op misstanden omdat ze dan ook in beeld zijn bij de Arbeidsinspectie. Ook kan de ouder zo als werkgever verantwoordelijk gesteld worden.

Boetebeleid

Vlogfamilies maken in sommige gevallen grote winsten met hun bedrijf, waardoor de commerciële druk op hun kinderen kan toenemen met alle risico’s van dien. Een boete van het niet naleven van de ontheffingsplicht moet passend zijn en effect hebben. Daarom werkt het kabinet ook aan het aanscherpen van het boetebeleid.

Voorlichting

De meeste ouders willen het beste voor hun kinderen. Veel ouders beseffen echter niet altijd wat het betekent voor een kind om zelf te vloggen of om veelvuldig voor te komen in vlogs van ouders. Voorlichting is nodig om ouders te wijzen op de risico’s voor het welzijn van kinderen en hen ook bewust te maken van geldende wet- en regelgeving rondom vlogs. De komende tijd wordt gewerkt aan een voorlichtingsaanpak om ouders van vlogfamilies en kidfluencers gericht te bereiken.

Neutraliteit van boa-uniform vastgelegd in regelgeving

Buitengewoon opsporingsambtenaren (boa’s) vertegenwoordigen bij hun optreden de Nederlandse overheid en kunnen hierbij gebruikmaken van de aan hen toegekende politiebevoegdheden en eventueel geweldsmiddelen. Dat brengt een grote verantwoordelijkheid met zich mee en vereist een neutrale en professionele uitstraling.

Daarom is de neutrale uitstraling van het boa-uniform op voorstel van minister Van Weel van Justitie en Veiligheid vastgesteld in een Algemene Maatregel van Bestuur. Het dragen van zichtbare uitingen van godsdienst of levensovertuiging door geüniformeerde boa’s in functie is hierdoor niet toegestaan. Het besluit wordt nu ter advisering naar de Raad van State gestuurd.

Minister Van Weel: “Iedereen heeft zijn eigen opvattingen en overtuigingen. Die mogen er ook voor boa’ s zijn. Echter, op het moment dat een boa het uniform aantrekt straalt diegene de neutraliteit uit die hoort bij de functie. Daarom hoort er in het boa-uniform geen uiting te worden gegeven aan geloofs- of levensovertuigingen. Door dit nu vast te leggen in landelijke regelgeving scheppen we duidelijkheid en kunnen boa’s in heel Nederland eenduidig en herkenbaar hun taken uitoefenen.”

Gezamenlijke aanpak voor hulp aan verwarde personen

Het kabinet wil met een gezamenlijke aanpak bijdragen aan meer welzijn van mensen met verward gedrag en hun omgeving. Daarbij is ook aandacht voor bestaanszekerheid. Ook moet de aanpak leiden tot minder druk voor bijvoorbeeld zorgprofessionals en politie. Minister Judith Uitermark van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties coördineert de aanpak.

Het aantal meldingen van overlast door personen met verward of onbegrepen gedrag neemt de afgelopen jaren toe. Niet alleen bij de politie, maar ook bij bijvoorbeeld woningbouwcorporaties en binnen de zorg. Veel partijen houden zich bezig met de problematiek, maar vaak binnen hun eigen domein en los van elkaar. Daarom is een interdepartementale aanpak gestart, onder regie van BZK, samen met de ministeries van Justitie en Veiligheid, Volksgezondheid, Welzijn en Sport, Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Daarbij werkt de rijksoverheid samen met gemeenten, zorg- en veiligheidspartners, maatschappelijke organisaties en bedrijven.

Binnen de aanpak worden bestaande initiatieven van deze partijen verder en meer in samenhang doorontwikkeld. Ook wordt de aanpak verbreed met aandacht voor bestaanszekerheid, aangezien dit vaak een belangrijke factor is bij het vinden van een oplossing voor mensen met verward gedrag. Daarbij gaat het om inkomen, huisvesting, schuldenproblematiek en werk. Onderdeel van de aanpak is betere aansluiting met forensische en reguliere zorg. De Tweede Kamer zal jaarlijks over de voortgang van de aanpak worden geïnformeerd.

Kabinet zet in op bewustwording en strengere aanpak van drugsgebruik en -criminaliteit

Drugsgebruik kan de gezondheid ernstig beschadigen met levenslange gevolgen zoals verslaving of psychische problemen. Daarbij draagt de vraag naar drugs bij aan georganiseerde criminaliteit, denk aan explosies in woonwijken en witwassen. Staatssecretaris Karremans (Jeugd, Preventie en Sport) en minister van Weel (Justitie en Veiligheid) zetten in op een streng drugsbeleid door het terugdringen van de vraag en aanbod van drugs, het voorkomen van een nieuwe lichting jonge criminelen en door hard op te treden tegen drugscriminaliteit.

Toename drugsgebruik

Staatssecretaris Karremans: “We zien dat sommige groepen steeds vaker drugs gebruiken, zoals jongeren die uitgaan. Drugs zijn schadelijk voor je gezondheid en zorgen voor problemen in de samenleving. Daarom starten we een gerichte publiekscampagne. We willen gebruikers bewust maken van de schadelijke gevolgen die het kopen en gebruiken van illegale drugs veroorzaakt.”

Drugshandel als verdienmodel

Minister van Weel: “Drugshandel is hét verdienmodel van de georganiseerde misdaad. Het gebruik van drugs houdt dit criminele verdienmodel in stand. Drugscriminelen kennen geen grenzen en vormen een direct gevaar voor onze samenleving, onze rechtsstaat en onze jongeren. We willen dit verdienmodel doorbreken. Daarom gaan we strenger optreden tegen (online) drugshandel en helpen we jongeren om weerbaarder te worden tegen criminelen.” 

Campagne over negatieve gevolgen van drugsgebruik

Gebruikers lijken zich niet of nauwelijks te realiseren dat hun gebruik bijdraagt aan de schade die drugscriminaliteit toebrengt aan de samenleving. Daarom starten de ministeries van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) en Justitie en Veiligheid (JenV) dit jaar met een (doelgroep)gerichte publiekscampagne. Deze campagne maakt de onzichtbare rekening van drugsgebruik inzichtelijk en laat zien wat dit doet met je gezondheid, milieu en de samenleving.

Strenger optreden tegen online drugshandel

Uit onderzoek van het Trimbos-instituut blijkt dat drugs via verschillende onlinekanalen worden gekocht, denk aan versleutelde platforms zoals Telegram. Ook blijkt dat sociale media een grote rol spelen in de online verkoop. Het kabinet wil dit online aanbod van drugs tegengaan en zet daarom in op extra handhaving. Zoals aangekondigd op Prinsjesdag wordt extra geld geïnvesteerd in de opsporing van gedigitaliseerde criminaliteit. Hiermee wordt de capaciteit in de digitale opsporing uitgebreid en komt er meer ruimte voor de handhaving van de online verkoop van drugs, zodat criminelen sneller worden opgepakt.

Jongeren beschermen tegen criminaliteit

Criminelen maken vaak en graag misbruik van mensen in een kwetsbare positie, zoals jongeren of mensen met schulden. Zo worden jongeren al op jonge leeftijd geronseld op straat of via social media om drugs te vervoeren. Met het programma Preventie met Gezag wordt de weerbaarheid van deze groep jongeren vergroot. Het doel van dit programma is voorkomen dat jongeren in aanraking komen met, afglijden of doorgroeien in de criminaliteit. Jongeren krijgen weer perspectief door bijvoorbeeld een opleiding of een baan. We stellen grenzen door met de justitiële partners, zoals Politie, Openbaar Ministerie en Reclassering crimineel gedrag in een vroeg stadium te corrigeren en de rekruterende macht van criminelen op jongeren verder terugdringen. 

Programma Weerbare Gemeenschappen tegen Ondermijnende Criminaliteit

Ook wordt het programma Weerbare Gemeenschappen tegen Ondermijnende Criminaliteit met vier jaar verlengd. Dit project ondersteunt gemeenten bij het vergroten van bewustwording over ondermijnende criminaliteit binnen gemeenschappen. Hier hebben gemeenten en justitiepartners zelf lokaal de regie en bepalen wat in hun context nodig is. Met de voortzetting van dit programma zorgen we ervoor dat gemeenschappen sterker worden tegen criminele invloeden.

In meer steden komt een daklozenopvang voor arbeidsmigranten

Het kabinet stelt extra geld beschikbaar voor de opvang van dakloze EU-burgers. Van € 7 miljoen naar € 13 miljoen per jaar. Dit schrijft minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid in een brief aan de Tweede Kamer. Momenteel hebben 6 steden opvang voor EU-burgers die geen recht hebben op een plek in de reguliere opvang. Gemiddeld 62% van de opgevangen EU-burgers vindt weer werk of keert terug naar land van herkomst. Vanwege de positieve resultaten wil het kabinet de opvang op de huidige locaties voortzetten én uitbreiden naar extra steden.

Minister Eddy van Hijum van Sociale Zaken en Werkgelegenheid: “Ik ben blij dat we de daklozenopvang voor arbeidsmigranten kunnen uitbreiden naar meerdere steden. In een beschaafd land als Nederland is het onacceptabel dat mensen op straat of in bossen leven. De opvanglocaties in de huidige 6 steden laten zien dat het lukt om mensen weer een toekomst te bieden. Hier in Nederland of in het land van herkomst. Daarnaast blijven we als kabinet alles op alles zetten om te voorkomen dat arbeidsmigranten dakloos op straat belanden.

Een EU-burger heeft niet altijd recht op een plek in een reguliere daklozenopvang. Dit heeft bijvoorbeeld te maken met hoe lang iemand in Nederland heeft gewerkt. In 2023 is er speciaal voor de zogenaamde niet-rechthebbende EU-burgers een pilot gestart voor kortdurende opvang in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Eindhoven en Venlo. Op deze locaties verblijven arbeidsmigranten en andere EU-burgers.

Het kabinet gaat met de Vereniging Nederlandse Gemeenten in gesprek over de extra steden waar een daklozenopvang komt. Hierbij wordt gekeken naar een goede spreiding van opvangplekken over het hele land. Vanaf 1 januari 2026 tot en met 31 december 2028 is er € 13 miljoen per jaar beschikbaar.

Daarnaast is er een brede aanpak om dakloosheid te voorkomen. Zo worden malafide uitzendbureaus via een vergunningenstelsel van de markt geweerd. Ook komen er in alle arbeidsmarktregio’s Work in NL-punten waar arbeidsmigranten naartoe kunnen voor informatie, hulp en ondersteuning. Daarnaast zet het kabinet in op betere huurbescherming en goede huisvesting.