Kabinet presenteert stevige nieuwe maatregelen voor aanpak desinformatie

Het kabinet presenteert vandaag een pakket van stevige nieuwe maatregelen in de strijd om desinformatie tegen te gaan. Zo komt er een meldvoorziening, geschillenbeslechtingsorgaan en kenniscentrum dat burgers in staat stelt om geschillen voor te leggen over contentmoderatiebesluiten van online platformen. Ook komt er een aanvullende subsidie aan het BENEDMO-consortium, zodat het factcheckersnetwerk in Nederland wordt versterkt. Verder wordt er ingezet op maatregelen om verspreiders en verspreiding van desinformatie tegen te gaan, weerbaarheid van burgers te versterken en kennisontwikkeling van de problematiek en effectieve aanpak.

Frank van Summeren, adviseur bij RONT Management Consultants en hoofddocent op de jaaropleiding integrale aanpak ondermijning van SBO.

De verspreiding van desinformatie, uit zowel binnen- als buitenland, vormt een groot risico voor het vrije en open debat. Sinds 2017, toen het kabinet het eerste beleid tegen het fenomeen desinformatie met de Kamer deelde, is de verspreiding van desinformatie door de opkomst van generatieve AI toegenomen in omvang en intensiteit.

Statelijke actoren

Statelijke actoren stellen zich steeds assertiever op en trachten met informatieoperaties de informatieomgeving te manipuleren. Er zijn in de afgelopen maanden meerdere van dit soort desinformatiecampagnes blootgelegd door landen als Duitsland en Frankrijk. Binnen Nederland signaleren de AIVD en de NCTV ook dat onze democratische rechtsstaat onder druk komt te staan door de extremistische handelingen van aanhangers van complottheorieën. Tot slot is desinformatie over vaccinaties een van de 3 waarschijnlijke hoofdredenen voor de dalende vaccinatiegraad

Informatie kunnen vertrouwen

Coördinerend bewindspersoon digitalisering Alexandra van Huffelen: “Iedereen moet de informatie die zij on- en offline vinden kunnen vertrouwen zodat keuzes gebaseerd zijn op betrouwbare informatie. Dit uitgangspunt vormt het fundament van de Werkagenda Waardengedreven Digitaliseren. Het kabinet neemt nu extra noodzakelijke maatregelen om de kennis en het bewustzijn rond desinformatie te vergroten en de impact hiervan te verkleinen. Dit door verspreiders en de verspreiding van desinformatie aan te pakken en de online weerbaarheid van mensen in Nederland tegen desinformatie te verhogen.”

Ondermijning vertrouwen in democratie

Minister De Jonge van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties: ”Desinformatie ondermijnt het vertrouwen in de democratie. De ontwikkelingen op het terrein van desinformatie gaan snel. Het is het daarom belangrijk dat we steeds oog blijven houden voor nieuwe risico’s. Daarom verkennen we, op basis van wetenschappelijk onderzoek en kennis van bevriende landen, de mogelijkheden tot aanvullende acties en maatregelen voor Nederland. Hiermee beschermen we onze democratische rechtstaat en individuele burgers, nu en in de toekomst, tegen de ondermijnende impact van desinformatie.”

Vier aandachtsgebieden

Het kabinet onderscheidt 4 aandachtsgebieden waarvan het cruciaal is dat ze beschermd blijven tegen de risico’s van de verspreiding van desinformatie:

1. Cruciale democratische processen, waaronder verkiezingen
2. Volksgezondheid, waaronder mentale gezondheid en vaccinaties
3. Sociale en maatschappelijke stabiliteit
4. Inzet op het gebied van (internationale) veiligheid en stabiliteit

Bij al deze stappen blijven de waarden en grondrechten van de rechtsstaat, zoals de vrijheid van meningsuiting en persvrijheid, voorop staan.